چاقی هورمونی، به افزایش وزن ناشی از عدم تعادل هورمون‌ها در بدن گفته می‌شود. هورمون‌ها نقش کلیدی در تنظیم متابولیسم، اشتها و توزیع چربی در بدن دارند. عواملی مانند کم‌کاری تیروئید، مقاومت به انسولین، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، و سطح بالای کورتیزول (هورمون استرس) می‌توانند به چاقی هورمونی منجر شوند. این نوع چاقی اغلب به‌طور ناگهانی رخ می‌دهد و با علائمی مانند خستگی، مشکلات خواب و تغییرات در پوست و مو همراه است.
بهترین روش درمان چاقی هورمونی، شامل تنظیم و بهبود تعادل هورمونی بدن است. این کار می‌تواند از طریق تغییرات در رژیم غذایی، ورزش منظم، مدیریت استرس و در برخی موارد، مصرف داروهای خاص انجام شود. مشاوره با یک جراح چاقی یا متخصص غدد، برای تشخیص دقیق درمان مناسب ضروری است. در ادامه این مقاله از وبسایت دکتر یاهو همراه ما باشید تا به توضیحات بیشتری در این خصوص بپردازیم.
اگر به دنبال سریعترین راه برای لاغری و کاملترین مقاله درباره جراحی لاغری هستید, کلیک کنید.
علائم چاقی هورمونی
چاقی هورمونی به افزایش وزن ناشی از عدم تعادل هورمونی اطلاق می‌شود که در آن هورمون‌های بدن به جای پرخوری یا عدم ورزش، منجر به افزایش تجمع چربی می‌شود. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- افزایش چربی شکم
- افزایش وزن بدون دلیل
- تغییرات ولع و اشتها
- خستگی و انرژی کم
- مشکلات خواب
- تغییرات در پوست و مو
1. افزایش چربی شکم
عدم تعادل در کورتیزول، هورمون استرس، اغلب منجر به تجمع چربی در اطراف شکم می‌شود. از دست دادن این نوع چربی حتی با رژیم غذایی و ورزش سخت است.
2. افزایش وزن بدون دلیل
افزایش ناگهانی و غیرقابل توجیه وزن، به‌ویژه بدون تغییر در شیوه زندگی، می‌تواند نشان دهنده چاقی هورمونی باشد. مشکلات تیروئید، مانند کم‌کاری تیروئید، متابولیسم را کند می‌کند و منجر به افزایش وزن می‌گردد.
اگر به دنبال سریعترین روش محاسبه وزن ایده آل خود هستید, کلیک کنید.
3. تغییرات ولع و اشتها
هورمون‌هایی مانند انسولین و لپتین، گرسنگی و سیری را تنظیم می‌کنند. مقاومت به انسولین می‌تواند منجر به افزایش ذخیره چربی شود، در حالی که مقاومت به لپتین می‌تواند باعث گرسنگی دائمی شود و کنترل مصرف غذا را دشوار کند.
4. خستگی و انرژی کم
عدم تعادل هورمونی، اغلب باعث خستگی مزمن می‌شود. به‌عنوان مثال، سطوح پایین هورمون تیروئید می‌تواند باعث احساس خستگی شود و توانایی شما برای فعال ماندن و سوزاندن کالری را کاهش دهد.
5. مشکلات خواب
کیفیت پایین خواب، به‌دلیل عدم تعادل در هورمون‌هایی مانند کورتیزول و ملاتونین می‌تواند به افزایش وزن کمک کند، زیرا توانایی بدن برای تنظیم گرسنگی و متابولیسم را مختل می‌سازد.
6. مشکل در کاهش وزن
عدم تعادل هورمونی می‌تواند کاهش وزن را با وجود رژیم غذایی و ورزش چالش برانگیز کند. به‌عنوان مثال، عدم تعادل هورمون تیروئید می‌تواند متابولیسم را کُند کند و تلاش‌های کاهش وزن را کمتر موثر سازد.
7. تغییرات در پوست و مو
عدم تعادل هورمونی می‌تواند باعث چرب یا خشک شدن پوست، آکنه و ایجاد هیپرپیگمانتاسیون شود. همچنین تغییرات مو ممکن است شامل نازک شدن یا ریزش، یا برعکس، رشد بیش از حد مو در نواحی غیر معمول باشد.
عوارض چاقی هورمونی
چاقی هورمونی می‌تواند اثرات نامطلوب متعددی بر بدن داشته باشد. ازجمله عوارض بالقوه آن بر بدن شامل:
- مشکلات قلبی عروقی
- دیابت نوع ۲
- درد مفاصل
- آپنه خواب
- ناباروری
- اختلالات خلقی
- بیماری کبد چرب
- سندروم متابولیک
1. مشکلات قلبی عروقی
عدم تعادل هورمونی، می‌تواند خطر بیماری قلبی و فشار خون را افزایش دهد، زیرا وزن اضافی می‌تواند سیستم قلبی عروقی را تحت فشار قرار دهد.
2. دیابت نوع 2
مقاومت به انسولین، یک مشکل شایع هورمونی، می‌تواند منجر به افزایش سطح گلوکز خون و در نهایت دیابت نوع 2 گردد.
3. درد مفاصل
اضافه وزن فشار بیشتری بر مفاصل وارد می‌کند که منجر به آرتریت یا بدتر شدن شرایط موجود مفصل می‌شود.
4. آپنه خواب
چاقی می‌تواند باعث یا تشدید آپنه خواب گردد، وضعیتی که در آن تنفس در طول خواب متوقف و شروع می‌شود و منجر به کیفیت پایین خواب و خستگی در طول روز می‌شود.
5. ناباروری
عدم تعادل هورمونی می‌تواند بر هورمون‌های تولید مثل تأثیر بگذارد و منجر به بی‌نظمی قاعدگی و مشکلات در باردار شدن شود.
6. اختلالات خلقی
اختلالات هورمونی می‌تواند به نوسانات خلقی، افسردگی و اضطراب کمک کند و بر سلامت روان و بهزیستی کلی تأثیر بگذارد.
7. بیماری کبد چرب
چربی اضافی بدن، به‌ویژه در اطراف شکم، می‌تواند منجر به بیماری کبد چرب غیر الکلی شود که می‌تواند به بیماری‌های کبدی جدی‌تر پیشرفت کند.
8. سندرم متابولیک
چاقی هورمونی اغلب با سندرم متابولیک، مجموعه‌ای از شرایط ازجمله فشار خون بالا، قند خون بالا و سطوح غیرطبیعی کلسترول مرتبط است که خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد.
معرفی هورمون‌های چاق کننده بدن
معرفی هورمون‌های چاق کننده بدن نشان می‌دهد که چگونه هورمون‌های خاصی بر تجمع چربی در بدن تأثیر می‌گذارند و باعث چاقی هورمونی میشوند. این هورمون‌ها می‌توانند بر فرآیندهای متابولیک مختلف تأثیر بگذارند و به افزایش وزن کمک کنند. ازجمله:
- انسولین
- لپتین
- گرلین
- کورتیزول
- استروژن
- تستوسترون
- پروژسترون
- تیروئید
- آدیپونکتین
1. انسولین
انسولین که توسط پانکراس تولید می‌شود، به سلول‌ها کمک می‌کند تا گلوکز را برای انرژی جذب کنند. افزایش سطح انسولین، اغلب به‌دلیل مقاومت به انسولین، ذخیره چربی را افزایش می‌دهد و می‌تواند منجر به چاقی شود.
2. لپتین
لپتین که توسط بافت چربی ترشح می‌شود، به مغز در مورد ذخایر چربی بدن سیگنال می‌دهد. سطوح پایین لپتین می‌تواند باعث افزایش اشتها و کاهش سرعت متابولیسم و در نتیجه افزایش وزن شود.
3. گرلین
این هورمون در معده تولید می‌شود و باعث تحریک گرسنگی می‌گردد. افزایش سطح گرلین می‌تواند منجر به دریافت غذای بیشتر و متعاقب آن افزایش وزن شود.
4. کورتیزول
کورتیزول که به‌عنوان هورمون استرس شناخته می‌شود، توسط غدد فوق کلیوی ترشح می‌شود. سطوح بالای کورتیزول مزمن می‌تواند اشتها را برای غذاهای پرکالری افزایش دهد و باعث تجمع چربی در شکم شود.
5. استروژن
استروژن یک هورمون جنسی کلیدی است که بر توزیع چربی، به‌ویژه در زنان تأثیر می‌گذارد. عدم تعادل یا استروژن اضافی، می‌تواند منجر به افزایش چربی در نواحی مانند باسن و ران شود.
6. تستوسترون
در مردان، سطح پایین تستوسترون می‌تواند منجر به افزایش چربی شکم شود. تستوسترون برای حفظ توده عضلانی بدون چربی و تنظیم توزیع چربی مهم است.
7. پروژسترون
این هورمون بر اشتها و هوس تاثیر می‌گذارد. افزایش سطح پروژسترون، به‌ویژه در مرحله قبل از قاعدگی، می‌تواند منجر به افزایش مصرف کالری و افزایش وزن شود.
8. هورمون‌های تیروئید
تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3)، برای تنظیم متابولیسم حیاتی هستند. کم‌کاری تیروئید که با سطوح پایین این هورمون‌ها مشخص می‌شود، می‌تواند متابولیسم را کند کرده و به افزایش وزن کمک کند.
9. آدیپونکتین
آدیپونکتین که توسط سلول‌های چربی تولید می‌شود، به تنظیم سطح گلوکز و تجزیه اسیدهای چرب کمک می‌کند. سطوح پایین آدیپونکتین با افزایش چربی بدن و خطر چاقی هورمونی مرتبط است.
راه‌های درمان چاقی هورمونی
درمان چاقی هورمونی معمولاً به چند روش مختلف تقسیم می‌شود ازجمله:
- تغییرات غذایی
- ورزش منظم
- درمان دارویی
- درمان‌های هورمونی
- جراحی چاقی
- مشاوره و درمان روانشناختی
1. تغییرات غذایی
اصلاح رژیم غذایی، یکی از اولین گام‌ها است. مصرف مواد غذایی غنی از فیبر، پروتئین و کاهش مصرف کربوهیدرات‌های ساده می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها و کاهش وزن کمک کند. همچنین، کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع شده بسیار مهم است.
2. ورزش منظم
فعالیت بدنی به تنظیم هورمون‌ها و افزایش متابولیسم کمک می‌کند. ترکیب ورزش‌های هوازی و قدرتی می‌تواند به بهبود وضعیت هورمونی و کاهش چاقی کمک کند.
3. درمان دارویی
در برخی موارد، ممکن است نیاز به داروهایی باشد که به تنظیم هورمون‌ها کمک می‌کنند. این داروها به‌ویژه در شرایطی که اختلال هورمونی خاصی وجود دارد، تجویز میشوند.
4. درمان‌های هورمونی
برای شرایط خاص مانند اختلالات تیروئید یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، درمان‌های هورمونی ممکن است ضروری باشد. این درمان‌ها الزاما باید تحت نظر پزشک متخصص صورت بگیرد.
5. جراحی چاقی
جراحی چاقی یکی از روش‌های درمانی است که در مواردی که تغییرات هورمونی باعث ایجاد چاقی مفرط می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع جراحی معمولاً برای افرادی توصیه می‌شود که به دلیل اختلالات هورمونی نتوانسته‌اند وزن خود را با روش‌های دیگر مانند رژیم غذایی و ورزش کاهش دهند.
کلیک کنید و صفر تا صد انواع جراحی چاقی را بخوانید.
6. مشاوره و درمان روانشناختی
در مواردی که چاقی هورمونی با مشکلات روانشناختی همراه است، مشاوره و درمان روانشناختی می‌تواند به تغییر رفتار و بهبود وضعیت کلی کمک کند.
چاقی هورمونی و علل، عوارض و درمان آن
چاقی هورمونی، نوعی از چاقی است که به‌دلیل عدم تعادل هورمون‌ها در بدن رخ می‌دهد. هورمون‌هایی مانند انسولین، تیروئید، کورتیزول و هورمون‌های جنسی می‌توانند نقش مهمی در این نوع چاقی داشته باشند. علل آن می‌تواند شامل اختلالات تیروئید، سندرم کوشینگ، مقاومت به انسولین و مشکلات تخمدان باشد. عوارض چاقی هورمونی شامل دیابت، فشار خون بالا، مشکلات قلبی و ناباروری است. درمان شامل تغییر در سبک زندگی، دارودرمانی و در موارد شدید، جراحی چاقی است. مراجعه به دکتر غدد یا جراح چاقی برای تشخیص دقیق و درمان مؤثر ضروری است.
دکتر ناصر یاهو با بیش از ۲۷ سال سابقه در زمینه جراحی‌های مرتبط با چاقی ازجمله اسلیو معده، بای پس معده، پلیسه معده، بالن، باندینگ و…، به‌عنوان یکی از برترین متخصصان در تهران شناخته می‌شود. برای مشورت با دکتر یاهو، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی زیر با ایشان ملاقات کنید:
آدرس مطب: تهران، میدان ونک، خیابان صانعی، پلاک ۵۰، طبقه دوم، واحد ۴
شماره تماس: ۸۸۶۵۱۳۷۵-۰۲۱ | ۰۹۱۲۲۰۵۶۶۴۲
منابع:
https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/healthyliving/obesity-and-hormones
https://www.healthline.com/nutrition/9-fixes-for-weight-hormones
https://www.news-medical.net/health/Obesity-and-Hormones.aspx
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279053/
بدون نظر