آیا به اندام افرادی که می شناسید فکر کرده اید؟ برخی افراد ممکن است قد کوتاه و برخی دیگر قد بلند باشند. برخی دارای اندام باریک تری هستند، اما برخی دیگر پرتر به نظر می رسند. به استایل فیزیکی اندام در افراد، تیپ بدنی می گویند. سبک زندگی، سطح تناسب اندام و ژنتیک همگی روی این موضوع تاثیرگذار است و باعث تعیین نوع تیپ بدنی فرد می شود.
به طور کلی، سه نوع تیپ بدنی تعریف شده است: مزومورف، اکتومورف و اندومورف. هر کدام از انواع تیپ بدنی متابولیسم ، توزیع چربی و ماهیچه ای متفاوتی دارند که رژیم غذایی و انجام فعالیت های ورزشی برای هر سه نوع تیپ متفاوت تعریف می شود.
تیپ بدنی (سوماتوتایپ) چیست؟
آیا تا به حال در مورد انواع تیپ بدنی اطلاعات کسب کرده اید؟ دوست دارید برای رسیدن به اندام دلخواه رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی منحصربه‌فرد به خود را داشته باشید؟
هر فردی به دلیل داشتن ساختار متفاوت با نوع خاصی از رژیم ها و برنامه های ورزشی به نتیجه دلخواه می رسد. پس اگر می خواهید از تیپ بدنی خود مطلع شوید بهتر است با انواع آن آشنایی کامل داشته باشید و بدانید چه خصوصیاتی برای اندام تان تعریف می شود.
تعریف کلی که برای تیپ بدنی بیان شده این است که هر فردی با شکل و اندازه مخصوص به خود ظاهر می شود و خصوصیات اندام آن نسبت به دیگری فرق می کند.
برای مثال: برخی ها در اندامشان انحنای بیشتری وجود دارد، در حالی که فرد دیگر تمام اندام اش، در یک راستا نمایان می شود. برخی از افراد عضلات بیشتری دارند، در حالی که برخی دیگر چربی های بیشتری داخل بدنش انباشته شده است.
انواع تیپ بدنی آقایان
تیپ بدنی با واژه اختصاری سوماتوتیپ شناخته می شود. اولین فردی که از این ایده صحبت کرد دکتر شلدون بوده است.
دکتر شلدون در دهه ۱۹۴۰ سه نوع تیپ بدنی تعریف نمود و بر این عقیده بود که شکل ظاهری بدن غیر قابل تغییر است و ویژگی های مختلفی مانند فیزیولوژیکی و روانی روی تعیین این تیپ‌ها اثر گذار است.
اما امروزه این نظریه با تغییرات مختلفی روبرو است و شاهد تیپ های مختلفی با ترکیب ست تیپ اصلی هستیم.
1. اکتومورف؛ افراد قد بلند و لاغر
این دسته از افراد دارای قد بلند و لاغری هستند و مشکل اصلی آنها افزایش وزن است. در اندام آنها میزان چربی و ماهیچه کمی مشاهده می‌شود و افزایش وزن اصلی ترین دغدغه اکتومورف هاست. اگرچه خیلی ها نسبت به افراد دارای تیپ بدنی اکتومورف غبطه می‌خورند، اما برخی از خانم ها و آقایانی که در این گروه قرار دارند از لاغری زیاد از حد اندام شان رضایت ندارند. ویژگی های بارز این دسته از افراد شامل موارد زیر است:
- دارای شانه و باسن باریک نسبت به قدشان
- عضلات بسیار کم نسبت به طول استخوان
- متابولیسم بالا و ناتوانی در افزایش وزن
- اختلال در خوردن مانند بی اشتهایی یا پرخوری عصبی
2. مزومورف؛ افراد دارای تناسب اندام
یکی دیگر از انواع تیپ بدنی، مزومورف است. این مدل استایل مخصوص افرادی است که نه اضافه وزن دارد و نه کمبود وزن و از نظر ساختاری همانند ورزشکاران هستند. بدن آن پر قدرتی است و بدون هیچ نگرانی وعده های غذایی خود را مصرف می کنند. زیرا با برای کاهش وزن هیچ مشکلی ندارند. حتی به راحتی می توانند وزن خود را افزایش دهند. معمولا شناگران و والیبالیست ها در این تیپ بدنی قرار دارند و از ویژگی های گفته شده در موارد زیر برخوردار هستند:
- ساختار استخوانی متوسط
- شانه های پهن تر از باسن
- ماهیچه های ورزشکاری
- متابولیسم مناسب
- احساس راحتی در کاهش و افزایش وزن
3. آندومورف؛ افراد چاق و گرد
احتمالا می توانید حدس بزنید، این نوع تیپ بدنی مخصوص چه افرادی است. کسانی که دارای تیپ آندومورف هستند چربی و ماهیچه زیادی دارند و به راحتی دچار اضافه وزن می شوند. بیشتر بازیکنان فوتبال در این دسته قرار دارند و ویژگی های گفته شده در موارد زیر برای آنها تعریف می‌شود:
- ساختار استخوانی با باسن و قسمت میانی بزرگ
- گسترش چربی در کل بدن
- جذب چربی با سرعت بالا و کاهش آن در مدت زمان طولانی
- متابولیسم به صورت طبیعی پایین است.
- در صورت بی تحرک بودن سبک زندگی، متابولیسم کاهش پیدا می‌کند.
اختلال بزرگی سینه در آقایان چیست؟
گاهی اوقات برخی ویژگی ها در خانم ها یا آقایان متفاوت ظاهر می شود. ژنیکوماستی نیز یکی از همین ویژگی هاست که در میان آقایان رایج است. این اتفاق به دلیل عدم تعادل هورمون های زنانه و مردانه رخ می دهد و روی اعتماد به نفس آقایان تاثیر منفی می گذارد.
دلیل مختلفی روی بروز این اتفاق موثر است که رایج ترین آن ها شامل ژنتیک، افزایش وزن، مصرف الکل، داروهای خاص و تغییرات هورمونی است. موثرترین راهکار برای درمان این عارضه در آقایان، جراحی است. البته قبل از شروع باید علل بروز این عارضه رفع و بررسی های لازم انجام شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر راجب خدمات ژنیکوماستی دکتر ناصر یاهو وارد شوید
انواع تیپ بدنی در خانم ها
اگر کمی دقت کنید اندام خانم ها نسبت به آقایان تفاوت هایی دارد و خانم ها دارای تیپ بدنی متفاوتی نسبت به آقایان هستند. به طور کلی، چربی در بدن خانم‌ها بیشتر از آقایان انباشته می شود و قسمت های سینه، باسن و ران ها بزرگتر است. همچنین اندام خانم ها دارای انحنای بیشتری است. در ادامه با تیپ های مختلف خانم ها آشنا می شوید:
1. گلابی یا مثلث
این دسته از افراد شکل کلی بدن آنها به صورت مثلثی یا گلابی به نظر می رسد. شانه های آنها نسبت به پایین ترین کوچکتر و در قسمت ران و باسن چربی بیشتری انباشته شده است.
2. مستطیل
این دسته از خانم ها دارای اندام بدون انحنا هستند و خط کمر و باسن آنها هم اندازه است. اندازه شانه ها و باسن یکسان است و چربی به طور یکسان در کل بدن توزیع شده است.
3. مثلث معکوس
در این فرم نیمه بالاتنه نسبت به پایین تنه بزرگتذ است. شانه ها نسبت به باسن بزرگتر دیده می‌شود و تجمع چربی یا عضله در قسمت بالا تنه بیشتر است. در حالی که ران و باسن باریک ترین قسمت بدن را تشکیل می دهند.
4. ساعت شنی
در مدل ساعت شنی، نیمه پایینی و بالایی بدن به یک اندازه پر است و ناحیه کمر باریک تر از سینه و باسن به نظر می رسد.
5. بیضی یا سیب
این تیپ خانم ها دارای نیمه بالایی پرتری نسبت به نیمه پایینی هستند و در ناحیه سینه ها و شکم وزن بیشتری دارند.
تمرینات و برنامه غذایی برای انواع تیپ بدنی
در این قسمت به معرفی رژیم و فعالیت ورزشی مناسب انواع آناتومی ها می پردازیم:
1. برنامه مناسب اکتومورف
از آنجا که افراد اکتومورف دارای بدن لاغری هستند و فیبرهای عضلانی آن بسیار کند حرکت می کند، داشتن ورزش های هوازی پیوسته با شدت پایین و تمرینات کاردین مانند آهسته دویدن و دوچرخه سواری برای رسیدن به تیپ بدنی ایده‌آل بهترین راهکار است.
این دسته از افراد باید از فعالیت های شدید و طولانی مدتی که روی قلب و عروق تاثیر گذار است اجتناب کنند و تمرینات قدرتی و استقامتی را به صورت پیوسته با شدت پایین انجام دهند.
متخصصین تغذیه بهترین برنامه غذایی برای تیپ بدنی اکتومورف کربوهیدرات و پروتئین می داند، زیرا به دلیل متابولیسم بالا و عدم وزن پذیری مصرف این دسته از مواد غذایی باعث تامین چربی ها و رفع نیاز کربوهیدرات روزانه می شود.
2. برنامه مناسب مزومورف
افراد دارای تیپ بدنی مزومورف به دلیل داشتن استخوان و عضلات مناسب بهترین گزینه برای بدنسازی هستند. زیرا افزایش و کاهش وزن آنها به راحتی انجام می شود و قدرت بدنی بالایی دارند.
این دسته از افراد واکنش خوبی به تمرینات قدرتی نشان می دهند و تمرینات فول بادی، اسپیلت، شنا، بارفیکس و دیگر گروه‌های عضلانی بهتر انتخاب برای آنها است.
برنامه این دسته از تیپ های بدنی نیز با درصد مشخصی از پروتئین ها، چربی ها، کربوهیدرات ها و مواد غذایی آزاد تنظیم می شود.
3. برنامه مناسب آندومورف
بهترین برنامه ورزشی برای افراد دارای تیپ بدنی آندرو مورف عضله سازی و چربی سوزی است، زیرا باید اندام آنها به حداقل ترین چربی برسد و متابولیسم بعد از افزایش یابد.
معمولا برای این دسته از افراد تمرینات اینتروال با شدت بالا و وزنه ای پیشنهاد می شود. در کنار آن، رفتن به سراغ تمرینات هوازی مانند یوگا، دوچرخه سواری، شنا و قایق بسیار مناسب است.
رژیم مناسب این تیپ بدنی بسیار حساس است، زیرا نسبت به جذب کالری واکنش نشان می دهند و به دلیل استعداد در افزایش وزن و مصرف کالری خیلی کم در روز پیشنهاد می شود.
قرارگیری وعده های پروتئینی به حفظ احساس سیری بسیار کمک می‌کند و پرهیز از میان وعده های سرشار از کربوهیدرات و غذاهای قندی برای مدیریت بهتر وزن بهترین راهکار است.
تشخیص تیپ بدنی تنها با چند سوال ساده!
برای تشخیص درست استایل بدنی پرسش های زیر را به ترتیب سپری کنید:
به اندام خود در آینه نگاه کنید. تصور کنید کدام قسمت بدنتان نسبت به دیگری بیشتر است؟
- استخوان
- عضله
- چربی
شانه ها نسبت به باسن چگونه به نظر می‌رسد؟
- شانه ها از باسن باریک تر
- شانه ها هم اندازه باسن
- شانه ها نسبت به باسن پهن تر
شکل بدن شما شباهت بیشتری به کدام موارد زیر دارد؟
- مداد
- ساعت شنی
- گلابی مچ
دست را با انگشت وسط و انگشت شست بگیرید، چه اتفاق می افتد؟
- انگشت وسط روی شست قرار می‌گیرد.
- انگشت وسط و شصت به سختی همدیگر را لمس می‌کند.
- بین انگشت شست و وسط فاصله زیادی وجود دارد.
برای رسیدن به وزن ایده آل کدام حالت برای شما اتفاق می افتد؟
- برای افزایش چربی و ماهیچه دچار مشکل می شوم.
- به راحتی می توانم اضافه وزن یا کاهش وزن داشته باشم.
- به راحتی وزن اضافه پیدا می کنم، اما در کاهش وزن دچار مشکل می شوم.
اگر پاسخ های شما در ردیف گزینه های اول قرار دارد شما در دسته اکتومورف قرار دارید، اما گزینه‌های به مربوط به دسته دوم اکتومورف است و گزینه آخر به افراد دارای تیپ آندرومورف اختصاص داده می شود.
کلام آخر
انواع تیپ بدنی با ویژگی های منحصر به فرد ظاهر می شوند و شکل و عضلات هر کدام متفاوت است. به همین دلیل، خیلی نسبت به فرم بدنشان احساس راحتی ندارند. اگر شما هم چنین احساسی دارید، با دانستن نوع فرم بدنتان می توانید راهکارهای اثربخش را برای خلق اندامی بهتر انتخاب کنید.
بدون نظر