عوارض عمل بای پس معده از جمله نگرانی‌های مهم افرادی که متقاضی انجام این عمل لاغری هستند. از مهم‌ترین عوارض عمل بای پس، می‌توان به فتق‌های داخلی، خونریزی، نشتی در محل منگنه‌ها، آمبولی و غیره اشاره کرد که درصد بروز آن‌ها در شرایط عادی و مناسب، بسیار کم است.
اما در رابطه با عوارض شایع‌تر این عمل چه باید گفت؟ به طور کلی، احتمال بروز عوارض جراحی بای پس معده، مانند دیگر انواع جراحی‌های شکمی است. البته برخی افراد ادعا می‌کنند که این عمل هیچ عارضه‌ای به دنبال ندارد و برخی دیگر جراحی بای پس را مرگ‌بار می‌دانند. هر دو ادعا اما دور از واقعیت است و موجب بروز ترس و دلهره یا بی‌تفاوتی به دستورالعمل‌ها در بیماران متقاضی خواهد شد.
در این مقاله از سایت علمی دکتر ناصر یاهو، قصد داریم تا عوارض احتمالی بعد از عمل بای پس را برشمرده و توضیحات مربوط به هرکدام را برای شما قرار دهیم. اگر متقاضی انجام این عمل هستید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
عمل بای پس معده چیست؟
عمل بای پس توسط بیهوشی عمومی انجام شده و احتمالاً به مدت 3 تا 5 روز، بیمار را در بیمارستان نگه می‌دارد. این جراحی معمولاً با استفاده از روش لاپاراسکوپی و ایجاد سوراخ‌های کوچکی روی شکم بیمار انجام می‌شود، اما گاهاً برای برخی بیماران، نیاز به انجام عمل باز خواهد بود.
در طول عمل، برای بخش‌بندی معده و ایجاد یک کیسه کوچک در قسمت بالایی، از منگنه استفاده می‌شود. کیسه کوچک جدا شده از معده، به قسمت پایین روده باریک متصل شده و در نهایت قسمت بزرگی از معده و بخش ابتدایی روده کوچک، از سیستم گوارشی خارج می‌شوند. بعد از عمل بای پس معده، غذا وارد قسمت کوچک معده شده و بخش ابتدایی روده کوچک را دور می‌زند. نتیجه این عمل، اینگونه است که به علت کاهش حجم معده، غذاهای ورودی، جذب کمتری داشته و بیمار با مقدار غذای کمتری، احساس سیری خواهد داشت.
عوارض عمل بای پس معده
همانطور که اشاره شد، عمل بای پس معده یکی از ایمن‌ترین روش‌های جراحی لاغری برای کاهش وزن است. اما این عمل پیچیده ممکن است عوارضی را برای بیمار به دنبال داشته باشد. در ادامه هر یک از این عوارض بررسی شده و توضیح داده می‌شوند:
1. خونریزی و عفونت بعد از عمل بای پس معده
بروز خونریزی معمولاً در روزهای ابتدایی بعد از عمل اتفاق می‌افتد و اگر ادامه دار شود، باید پزشک در جریان عارضه قرار گیرد. خونریزی از نشانه‌های مهم افتراق در گردش خون و عفونت در بدن خواهد بود. در این رابطه بهتر است به مراکز بهداشتی یا مطب پزشک مراجعه کنید تا داروها و رژیم غذایی شما مورد ارزیابی قرار گیرد.
عفونت نیز می‌تواند جزو عوارض خطرناک بعد از عمل بای پس معده به شمار رود. از نشانه‌های این عارضه می‌توان به تب، درد شدید، بروز التهاب، قرمزی، سفتی و احساس گرما در ناحیه جراحی و ترشحات شدید اشاره کرد. در صورت بروز هر یک از این علائم باید سریعاً پزشک را در جریان گذاشته و دستورالعمل‌های مربوط به درمان را پیگیری کنید.
2. ضعف و خستگی، تهوع و استفراغ از عوارض عمل بای پس معده
خستگی و ضعف شدید از جمله عوارض شایع بعد از عمل بای پس معده است که در طول دوره نقاهت و بازیابی بروز می‌کند. برای جلوگیری از بروز چنین عارضه‌ای، بیمار باید استراحت روزانه کافی داشته و رژیم غذایی چندگانه را رعایت کند. همچنین عادت به ورزش و فعالیت بدنی روزانه نیز بر بهبود این عارضه نقش مهمی خواهد داشت.
حالت تهوع و استفراغ از دیگر عوارض مرتبط با عمل جراحی بای پس معده است. این عوارض عمدتاً در روزهای ابتدایی بعد از عمل اتفاق می‌افتد و برای کاهش آن می‌توان به مصرف آب بیشتر و استفاده از داروهای ضدتهوع تحت نظارت پزشک اشاره کرد.
3. درد شدید شکمی و نشتی معده
شایع‌ترین عارضه بعد از عمل بای پس معده، درد شدید شکمی است. در صورت ادامه‌دار شدن این درد بیشتر از یک هفته، باید پزشک را از وضعیت خود مطلع کنید. بعد از انجام عمل بای پس، پزشک جراح برای کاهش و کنترل دردهای شکمی، داروهای مسکن مناسبی را تجویز می‌کند که با مصرف آن‌ها، درد تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. همچنین مصرف منظم آب نیز می‌تواند منجر به کنترل درد شکمی شود.
نشتی معده از دیگر عوارض نادر اما جدی عمل بای پس معده است. این مشکل می‌تواند نشان‌دهنده نشتی عفونی از ساختار جراحی شده باشد. در صورت بروز چنین عارضه‌ای، احتمال مواجه با عوارض دیگر نظیر عفونت، خونریزی و درد شدید افزایش می‌یابد.
علت نشتی معده بعد از عمل بای پس، دلایل مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به انحراف در روند جراحی، عدم پوشاندن مناسب معده جدا شده یا فشار زیاد بر محل جراحی اشاره کرد. به طور کلی اما هرچه میزان اضافه وزن قبل از عمل بیشتر باشد، احتمال خطر نشتی نیز افزایش می‌یابد. همچنین مردان، افراد درگیر با مشکلات سلامتی و افرادی که در گذشته جراحی شکمی داشته‌اند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
از جمله اقدامات بهداشتی درمانی که در جهت درمان فوری نشتی معده انجام می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تزریق وریدی آنتی بیوتیک
- تخلیه هرگونه عفونت ناشی از نشتی
- ترمیم محل نشتی یا انجام جراحی دوم و ایجاد آناستوموز جدید
- انجام آندوسکوپی بالایی جهت قراردادن یک لوله کوچک موقت به نام استنت در سراسر ناحیه نشتی (لوله‌گذاری در داخل کیسه معده یا روده باریک انجام می‌گیرد)
- قطع مصرف غذا از طریق دهان (تغذیه بیمار از طریق لوله‌ای که مستقیماً به روده او متصل است.)
باید توجه داشت که در صورت عدم درمان نشتی، می‌تواند مشکلات خطرناک‌تری را به دنبال داشته و تهدیدکننده زندگی بیمار باشد. عوارض دراز مدت این عارضه شامل زخم، اسکار، ذات‌الریه، باریک شدن آناستوموز که به عنوان تنگی نیز شناخته می‌شود و فیستول (مجرای تخلیه از طریق پوست)، خواهد شد.
4. دامپینگ معده بعد از عمل بای پس
سندروم دامپینگ معده از جمله عوارض عمل بای پس معده است که در آن محتوای معده به طور ناگهانی و شدید به روده باریک ریخته می‌شود. این سندروم ممکن است در روزهای ابتدایی بعد از جراحی به وجود بیاید و در برخی موارد، شش ماه بعد از جراحی نشانه‌های آن ظاهر می‌شود. دامپینگ دارای علائمی نظیر درد شدید، حالت تهوع، استفراغ و یبوست است.
در صورت مواجه با این علائم، باید با پزشک خود مشورت کنید و او نوع درمان شما را مشخص خواهد کرد. برای درمان این عارضه از اقداماتی نظیر ایجاد تغییرات در رژیم غذایی، استفاده از داروهای ضد درد، تغذیه وریدی و در موارد شدیدتر، جراحی مجدد استفاده می‌شود. به طور کلی، بیماران برای جلوگیری از بروز سندروم دامپینگ باید تمامی دستورالعمل‌های غذایی توصیه توسط پزشک را رعایت کنند. از جمله پرهیزهای غذایی در زمان بروز دامپینگ معده، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم نوشیدن مایعات تا حداقل 30 دقیقه بعد از مصرف غذا
- تقسیم کالری روزانه به 6 وعده غذایی کوچک
- دراز کشیدن بعد از 30 دقیقه از مصرف غذا
- استفاده از کربوهیدرات‌های پیچیده نظیر غلات کامل در رژیم غذایی
- عدم مصرف مواد غذایی حاوی کربوهیدرات‌های ساده مانند آرد سفید و شکر
- افزایش مصرف پروتئین و چربی‌های مفید
- عدم مصرف لبنیات به علت شدیدتر شدن علائم سندروم دامیپنگ
- مصرف غذاهای غلیظ‌تر به علت تخلیه کندتر آن‌ها از معده
- اضافه کردن صمغ گوار یا پکتین به وعده‌های غذایی (به توصیه پزشک به هر وعده غذایی 15 گرم پکتین اضافه می‌شود.)
در صورت عدم درمان دامپینگ معده با کمک اصلاح رژیم غذایی، باید از برخی داروهای نسخه‌ای برای بهبود بیماری استفاده شود. درموارد شدیدتر همچنین جراح به سراغ تغذیه لوله‌ای یا جراحی اصلاحی می‌شود. به طور کلی، سندروم دامپینگ می‌تواند به قدری ناراحت‌کننده شود که غذای بیمار تا حد زیادی محدود شده و در نهایت بیمار به سوءتغذیه مبتلا شود. بنابراین با بروز اولین نشانه از این عارضه باید به پزشک خود اطلاع دهید.
5. ریزش مو از دیگر عوارض عمل بای پس معده
ریزش مو جزو عوارض شایع بعد از عمل بای پس معده به حساب می‌آید. علت این مسئله به دو عامل اصلی تغییرات هورمونی و کمبود ریزمغذی‌ها در بدن برمی‌گردد. بعد از عمل بای پس معده، به دلیل محدودیت در دریافت کالری، الگوی میزان ترشح هورمون‌ها دچار تغییر می‌شود. از جمله این تغییرات هورمونی می‌توان به افزایش هورمون استرادیول، کاهش هورمون تستوسترون و غیره اشاره کرد. این تغییرات در نهایت موجب ضعیف‌تر شدن موها و ریزش آن‌ها خواهد شد. جهت پیشگیری از بروز چنین عارضه‌ای بعد از عمل بای پس، باید به تغذیه بهینه و متعادل توجه داشت. از دیگر دلایلی که موجب ریزش مو شدید بعد از عمل لاغری می‌شوند، عبارتند از:
- کاهش وزن شدید در مدت زمان کوتاه
- تغییرات در دریافت مواد مغذی نظیر سوءجذب مواد
- میزان پاسخ‌دهی بدن به جراحی
- تلوژن افلوویوم: این امر زمانی بروز می‌کند که تعداد زیادی از تارهای مو وارد فاز خواب یا فاز تلوژن شوند. در این فاز، برعکس فاز آناژن، موها رشد خوبی ندارند و در واقع رشد موها غیرفعال است. در نهایت به علت توقف در رشد، موها بعد از 3 یا 4 ماه یا حتی زودتر، شروع به ریزش می‌کنند. این وضعیت می‌تواند منجر به ریزش سکه‌ای یا حتی طاسی لکه‌ای در سر شود.
روش‌های درمان ریزش مو بعد از عمل بای پس معده شامل موارد زیر می‌شود:
- دنبال کردن برنامه غذایی ارائه شده توسط پزشک: پروتئین کافی مصرف کنید و از پزشک خود در رابطه با مکمل‌های پروتئینی سوال نمایید. با این حال، از مصرف پروتئین بیشتر از مقداری که پزشک توصیه کرده است، خودداری کنید زیرا این امر می‌تواند کاهش وزن شما را مختل کند.
- مصرف مکمل‌های توصیه شده توسط پزشک: مکمل‌های خوراکی شامل روی، آهن، ویتامین B12، ویتامین C و ویتامین A اشاره کرد. مکمل‌های مس را نیز می‌توان به صورت وریدی دریافت کرد. پزشک همچنین ممکن است برای بهبود رشد و ریزش موها، مکمل‌های دیگری نیز برای شما تجویز کند. البته مصرف بیش از اندازه برخی مکمل‌ها نظیر ویتامین A و E و سلنیوم نیز می‌تواند ریزش مو را افزایش دهد.
- پایبندی به برنامه بهبودی خود: مطابق توصیه پزشک، مطمئن شوید که مواد مغذی گفته شده در رژیم غذایی خود را دریافت می‌کنید.
6. بروز یبوست بعد از عمل بای پس معده
یبوست از دیگر عوارض عمل بای پس معده است که در بسیاری از بیماران دیده می‌شود. این عارضه به علت تغییراتی است که در سیستم گوارشی بعد از عمل بای پس به وجود آمده است. علت عمده بروز یبوست بلافاصله بعد از عمل یا بعد از گذشت چند هفته یا چند ماه به شرح زیر است:
- کاهش حرکت‌های روده‌ای
- مصرف مرکبات مطابق رژیم غذایی
- مصرف داروهای ضدافسردگی و مسکن‌ها
- کاهش تنوع در تغذیه
برای تشخیص یبوست اغلب به علائم، تاریخچه پزشکی بیمار و تشخیص‌های بالینی توجه می‌شود. درمان این عارضه با توجه به علت آن، متفاوت خواهد بود. درمان‌های توصیه شده برای این بیماری شامل افزایش فیبر در رژیم غذایی، مصرف آب بیشتر و غیره می‌شود. بنابراین در صورت بروز نشانه‌های یبوست، برای درمان و بهبودی کامل، با پزشک خود صحبت کنید.
7. اسهال بعد از عمل بای پس معده
بروز اسهال بعد از عمل بای پس معده جزو عوارض بسیار شایع این جراحی به حساب می‌آید. این عارضه می‌تواند از نشانه‌های مصرف کورتیکو استروئیدهایی باشد که بعد از جراحی، مصرف می‌شوند. همچنین به علت اختلال در هضم غذا، ممکن است بیمار دچار اسهال شود. برای جلوگیری از بروز این عارضه بعد از جراحی بای پس، باید رژیم غذایی را مطابق با دستورات گفته شده، پیش ببرید و تمامی دستورالعمل‌های مربوط به مراقبت‌های بعد از عمل را رعایت کنید.
جمع‌بندی
در پایان این مقاله باید گفت برای جراحی بای پس معده، بهترین جراح را برای خود انتخاب کنید. برای انتخاب بهتر و اطلاع از ویژگی‌های بهترین پزشک جراح عمل لاغری، می‌توانید به سراغ مقاله مربوطه در سایت دکتر یاهو بروید. دکتر ناصر یاهو از جمله بهترین و باتجربه‌ترین پزشکان در زمینه عمل‌های لاغری هستند که در این رابطه می‌توانند شما را راهنمایی کنند.
بدون نظر