در دنیای امروز، لاغری یک آپشن به حساب می‌آید و همین امر موجب شده تا افراد زیادی به دنبال انواع عمل لاغری باشند. به طور کلی، راز تناسب اندام و یک استایل عالی، رژیم غذایی سالم، خواب شبانه خوب، تمرین‌های مقاومتی و کاردیو است. اما حقیقت چیز دیگری است. ژنتیک یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر روی لاغری و چاقی افراد تأثیر دارد. حتی در صورتی که در زندگی شما، همه چیز رعایت شده باشد، باز هم ممکن است به اندام دلخواه خود نرسید.
در حال حاضر شما می‌توانید از انواع عمل‌های جراحی برای کاهش چربی و افزایش عضله در برخی نقاط بدن نظیر دور پهلو و شکم استفاده کنید و لاغر شوید. اگر به دنبال عمل لاغری هستید، با توجه به پیشرفت‌های زیاد علمی و تکنولوژی در این زمینه، خوشبختانه گزینه‌های خوب و مناسبی برای شما وجود دارد. البته این عمل‌ها نیز مانند سایر عمل‌های می‌توانند عوارض احتمالی را به دنبال داشته باشند که در ادامه این مقاله بیشتر در این رابطه توضیح داده خواهد شد.
آیا عمل جراحی لاغری می‌تواند خطرناک باشد؟
عمل جراحی لاغری، با توجه به اینکه زیر تیغ کدام جراح می‌روید و عمل جراحی توسط یک جراح خوب انجام شود و در نهایت تمامی دستورالعمل‌های لازم توسط بیمار رعایت شود، می‌تواند بی‌خطر باشد. با تمام تغییراتی که این نوع عمل‌ها در سیستم گوارش و دیگر اندام‌های بدن ایجاد می‌کنند، اما برای بیماران تقریباً خطری ندارد.
انواع عمل جراحی لاغری، علاوه بر اینکه به کاهش وزن افراد چاق کمک می‌کنند، موجب بهبودی نسبی یا درمان کامل برخی بیماری‌های افراد نظیر مشکلات قلبی عروقی، آپنه خواب، افسردگی، دیابت نوع دو، درد مفاصل و تعدادی خواهند شد. بنابراین، این نوع عمل‌های جراحی، با توجه به شروط گفته شده، خطرناک نیستند. اما چنانچه که پزشک جراح، تخصص و تجربه کافی نداشته باشد و بیمار دستورالعمل‌های لازم را رعایت نکند. امکان عوارض احتمالی عمل‌های لاغری وجود دارد.
خطرات احتمالی و عوارض انواع عمل لاغری
به طور کلی، عوارض انواع عمل لاغری به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند. دسته اول عوارض احتمالی، کوتاه مدت هستند ولی دسته دوم این عوارض ممکن است دراز مدت پیش آیند. برخی از مهم‌ترین و شایع‌ترین این عوارض شامل موارد زیر می‌شوند:
1. حالت تهوع و استفراغ
حالت تهوع و استفراغ تقریباً در تمامی عمل‌های جراحی که نیازمند بیهوشی عمومی است، وجود دارد و امری کاملاً طبیعی است. با این حال، در صورتی که در دوره نقاهت عمل‌های جراحی لاغری، ملاحضات غذایی رعایت نشود و بیمار پرخوری انجام دهد یا غذای دیرهضم و جامد مصرف کند، ممکن است تهوع و استفراغ را بیشتر از حالت عادی تجربه کند. برای پیشگیری از بروز چنین مشکلی، بیماران باید رژیم و دستورات غذایی تجویز شده توسط پزشک را کاملاً رعایت کنند.
2. یبوست، عارضه احتمالی عمل جراحی
بیماران بعد از عمل جراحی ممکن است درجات مختلفی از درد را تجربه کنند. برای تسکین دردهای ناشی از عمل‌های جراحی، نیاز به استفاده از دارو خواهد بود. اغلب این داروهای مسکن، موجب بروز یبوست در بیمار می‌شوند.
علاوه بر این مورد، به علت کم تحرکی در دوران نقاهت عمل جراحی، سرعت حرکت روده‌ها کم شده و غذا به آرامی در روده‌ها عبور می‌کند. این روند نیز می‌تواند بروز یبوست را شدت بخشد. اما جای نگرانی نیست. بدن به سرعت با شرایط جدید عادت کرده و این عارضه نیز بهبود می‌یابد.
یبوست، معمولاً عارضه اصلی عمل باندینگ معده و جراحی بای پس معده است. در عمل لاغری دئودنال سوئیچ یا بای پس روده نیز احتمال بروز عارضه یبوست وجود دارد ولی بسیار کمتر و تنها در برخی از بیماران رخ می‌دهد.
3. عوارض انواع عمل لاغری؛ رفلاکس معده
به طور کلی، مشکل رفلاکس معده در افراد دارای اضافه وزن، بسیار شایع است. در صورتی که شما مورد جراحی بای پس معده قرار بگیرید، مشکل رفلاکس نیز برایتان تا حد زیادی رفع خواهد شد. اما عمل اسلیو معده می‌تواند رفلاکس را تا حدی بدتر و بیشتر کند. اگر بعد از عمل جراحی لاغری دچار رفلاکس معده یا سوزش سر دل شدید، باید دارو مصرف نمایید.
البته باید توجه داشت که رفلاکس اسید معده بعد از عمل جراحی لاغری، می‌تواند نشانه‌ای از فتق یا هرنی هیاتال یا حتی پیچ خوردن بخش باقی‌مانده معده در اسلیو معده باشد. در صورتی که این عارضه با دارو درمان نشد، باید سریعاً به جراح لاغری خود مراجعه کرده و موضوع را با او در میان بگذارید.
4. دل درد و دردهای شکمی از عوارض انواع عمل لاغری
یکی از عوارض جانبی شایع در جراحی لاغری بای پس معده، دردهای شکمی است. این عارضه می‌تواند ناشی از زخم دستگاه گوارش، سندرم روده تحریک‌پذیر، فتق یا پرخوری و سریع غذا خوردن باشد. اغلب دل دردهای ناشی از عمل جراحی باید تا قبل از 6 ماهه اول بعد از عمل تسکین یابند.
5. بلع دشوار نوشیدنی‌ها یا دیگر مواد غذایی
در اصطلاح پزشکی به بلع دشوار مواد غذایی، دیسفاژی گفته می‌شود. یکی از دلایل اصلی بروز چنین عارضه‌ای، می‌تواند سریع غذا خوردن یا پرخوری بعد از عمل جراحی لاغری باشد. این عارضه می‌تواند بعد از عمل لاغری بای پس معده رخ دهد و تا 4 هفته تا 6 ماه بعد از این عمل نیز ادامه داشته باشد. البته جای نگرانی نیست، احتمال بروز عارضه بلع دسوار بسیار پایین است و اغلب کوتاه مدت خواهد بود.
6. عفونت زخم از جمله خطرات احتمالی جراحی لاغری
این عارضه می‌تواند در هر نوع عمل جراحی تهاجمی اتفاق بیافتد. از جمله نشانه‌های عفونت زخم می‌توان به حساسیت، احساس التهاب و قرمزی در اطراف زخم یا ترشح احتمالی در این ناحیه اشاره کرد. درمان این عارضه معمولاً با تجویز آنتی‌بیوتیک انجام می‌گیرد.
7. زخم گوارشی از دیگر خطرات عمل جراحی لاغری
یکی از عوارض احتمالی که بعد از عمل جراحی بای پس معده ممکن است اتفاق بیافتد، بروز زخم گوارشی در مسیر هضم غذا است. تصور می‌شود که چنین مشکلی می‌تواند به علت افزایش تولید و ترشح اسید معده بعد از جراحی باشد. همه بیمارانی که تحت چنین عمل جراحی قرار گرفته‌اند، چنین عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند. اما اگر جزو افراد زیر هستید، احتمال بروز چنین عارضه‌ای در شما افزایش می‌یابد:
- افراد سیگاری
- افرادی که بیش از اندازه الکل مصرف می‌کنند و سوء مصرف الکل دارند. (البته توصیه می‌شود بعد از انجام عمل جراحی، مصرف الکل کاملاً متوقف شود.)
- افرادی که به رژیم غذایی بعد از عمل لاغری پایبند نیستند.
- افرادی که در محل منگنه یا بخیه، با نشت مواجه هستند.
برای درمان چنین عارضه‌ای نیاز به مداخله پرشک بوده و باید از داروهای آنتی اسید استفاده شود.
عوارض احتمالی جدی انواع عمل لاغری
برخی از عوارض احتمالی که بعد از انواع عمل لاغری ممکن است برای بیماران بروز کنند، کمی جدی‌تر از حد انتظار هستند که از جمله مهم‌تری آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. نشت، یک عارضه جدی در عمل‌های لاغری
آناستوموز، اصطلاح پزشکی اطلاق شده به نشت مسیر یا کانال گوارشی است. این عارضه بسیار نادر بوده و به خودی خود ایجاد نمی‌شود. نشت در واقع در عمل‌هایی دیده می‌شود که مجرای گوارشی برش خورده است. به طور مثال، در عمل اسلیو معده، یک برش عمودی در معده ایجاد می‌گردد که با کمک استاپلر یا منگنه، بخیه می‌شود. در صورتی که جراح لاغری، این برش را به درستی بخیه نکرده باشد یا منگنه‌ها شل باشند، احتمال پاره شدن محل جراحی در بخش‌هایی از معده وجود دارد. در نتیجه با خوردن مواد غذایی یا انواع نوشیدنی، نشت از معده اتفاق می‌افتد.
بیشترین بروز این عارضه، در عمل‌های اسلیو معده و بای پس معده است. از علائم چنین عارضه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دردهای شکمی
- بروز تب
- افزایش ضربان قلب
- حالت تهوع و استفراغ
2. خطرات جدی عمل جراحی لاغری؛ سندرک دامپینگ
در اغلب عمل‌های جراحی لاغری، حجم معده کاهش می‌یابد، بنابراین در صورتی که بیمار بعد از جراحی در خوردن غذا پرخوری کند، مواد غذایی بدون هضم شدن وارد روده‌ها خواهند شد. به خصوص اگر در مصرف کربوهیدرات‌های ساده، زیاده‌روی شود، هضم آن‌ها سخت‌تر خواهد بود.
در این حالت، روده بیش از حد انتظار و گنجایش خود، مواد غذایی دریافت می‌کند و در نهایت موجب بروز برخی مشکلات گوارشی برای شخص پرخور می‌شود. به مجموع این مشکلات گوارشی به وجود آمده، سندروم دامپینگ گفته خواهد شد.
این عارضه، از جمله عوارض اصلی عمل بای پس معده به حساب می‌آید. در صورت بروز چنین عارضه‌ای، شخص دارای علائمی نظیر حالت تهوع، استفراغ، گرفتگی شکم و اسهال می‌شود. چنین سندرومی می‌تواند بعد از عمل لاغری، موجب افزایش سطح قند خون در بدن شود و ترشح انسولین را افزایش دهد. مجموع این دو مورد، در نهایت موجب هیپوگلیسمی خواهد شد.
3. هیپوگلیسمی؛ عارضه جدی انواع عمل لاغری
بیمارانی که تحت عمل لاغری قرار می‌گیرند، نسبت به انسولین حساس‌تر خواهند شد، به طوری که برخی از آن‌ها طی ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد از انجام چنین جراحی، به هیپوگلیسمی مبتلا می‌شوند. هیپوگلیسمی در واقع اصطلاحی است که برای افزایش قند خون استفاده می‌شود. نشانه‌های این بیماری شامل موارد زیر می‌گردد:
- تعریق زیاد
- احساس لرزش
- حالت سرگیجه
- بروز تشنج
- افزایش تعداد ضربان قلب
4. اسهال مزمن بعد از انواع عمل لاغری
یکی دیگر از خطرات جدی انواع جراحی لاغری، اسهال است. این عارضه روی جذب مواد غذایی و همچنین کیفیت زندگی بیماران موثر خواهد بود. افراد چاق در حالت عادی نیز بیشتر از سایر افراد دچار اسهال می‌شوند. این عارضه بعد از عمل نیز می‌تواند ادامه پیدا کند.
اصلی‌ترین دلیل بروز چنین عارضه‌ای بعد از عمل لاغری، تغییرات بدن، رژیم غذایی و سبک زندگی خواهد بود. اسهال مزمن، عمدتاً بعد از عمل بای پس معده و اسلیو معده رخ می‌دهد.
5. انسداد روده یکی از مهم‌ترین خطرات عمل لاغری
انسداد روده کوچک یکی از عوارضی است که بین 3 تا 9 درصد بیمارانی که تجربه عمل جراحی بای پس معده را دارند، رخ می‌دهد. این عارضه می‌تواند مربوط به چسبندگی بافت یا فتق داخلی باشد. بروز انسداد روده بعد از انواع عمل جراحی لاغری، جزو نادرترین عوارض است؛ اما در صورت بروز چنین عارضه‌ای، نیاز به اقدام فوری و اورژانسی برای بیمار خواهد بود.
6. رایج‌ترین خطر جراحی لاغری، سنگ کیسه صفرا
سنگ کیسه صفرا می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. اما یکی از حقایق جالب در رابطه با سنگ‌سازی کیسه صفرا، این است که افزایش خیلی سریع یا کاهش خیلی سریع وزن می‌تواند موجب افزایش سنگ‌سازی شود. این عارضه در برخی از افرادی که زیر تیغ جراحی رفته‌اند، بیشتر مشاهده می‌شود و علت امر مشخص است؛ فرد در مدت زمان کوتاهی، وزن زیادی از دست داده است.
سنگ صفرا هم می‌تواند یک نشانه خوب باشد و هم یک نشانه خیلی بد، زیرا علاوه بر اینکه از کاهش وزن اطمینان حاصل می‌شود، اما کنار آمدن با آن چندان راحت نیست. این عارضه عمدتاً بعد از سنگ کیسه صفرا اتفاق می‌افتد. به میزان خیلی کمی نیز بعد از جراحی اسلیو و باندینگ معده اتفاق خواهد افتاد.
7. فتق داخلی بعد از انواع جراحی لاغری
یکی از عوارضی که در بیمارانی که تحت عمل جراحی لاغری قرار می‌گیرند، به وجود می‌آید، فتق داخلی است. فتق داخلی در واقع همان بیرون زدن احشا شکمی از یک دیوراه نازک یا سوراخ است. به طور مثال، در صورتی که معده از طریق دیافراگم به سمت قفسه سینه برود، به آن فتق دیافراگمی می‌گویند.
این عارضه عمدتاً بعد از عمل بای پس معده رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به درد، زخمی شدن بافت داخلی و عفونت شود. در صورت بروز فتق، بیمار باید تحت عمل جراحی مجدد قرار بگیرد.
8. سوء تغذیه عارضه‌ای در عمل‌های جراحی لاغری
بعد از انجام انواع عمل‌های جراحی لاغری، به علت کاهش سطح جذب مواد مغذی، افراد کالری کمتری نیز دریافت می‌کنند. چنانچه بیمار به رژیم غذایی بعد از لاغری پایبند نباشد و مکمل کافی دریافت نکند، ممکن است در نهایت دچار کمبود برخی مواد مغذی و سوء تغذیه شود.
آیا مرگ جزو عوارض انواع عمل لاغری قرار دارد؟
مانند تمامی عمل‌های جراحی که انجام می‌شود، در عمل‌های لاغری نیز امکان مرگ و میر وجود دارد. این اتفاق، با توجه به عوارض جراحی یا عوامل خطر در بیماران، متفاوت خواهد بود. با توجه به نتایج پژوهشی که در سال 2012 روی 270 هزار بیمار انجام شد، احتمال مرگ و میر ناشی از انواع جراحی‌های لاغری بسیار کم است، اما این اتفاق دور از انتظار نخواهد بود. آمارها نشان می‌دهد که میزان بروز مرگ در 3 عمل اصلی لاغری، یعنی بای پس معده، اسلیو معده و باندینگ به شکل زیر است:
- احتمال بروز مرگ در عمل بای پس معده، کمتر از 14/0 درصد است.
- احتمال مرگ و میر در عمل اسلیو معده، کمتر 08/0 درصد است.
- مرگ در عمل باندینگ معده، کمتر از 03/0 است.
انواع عمل لاغری
عمل‌های لاغری انواع مختلفی دارند که از جمله محبوب‌ترین آن‌ها می‌توان به بای پس معده و اسلیو معده اشاره کرد. این نوع جراحی‌ها، برای لاغری کل بدن و کاهش وزن کلی و همیشگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر کدام از آن‌ها نیز دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که در ادامه به انواع عوارض هر یک از عمل‌های لاغری پرداخته می‌شود.
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که عمل‌های لاغری معده برای تمامی افرادی که مبتلا به اضافه وزن یا چاقی جزئی هستند، مناسب نیست. تنها افرادی می‌توانند از این روش‌های لاغری استفاده کنند که شاخص توده بدنی آن‌ها بین 35 تا 40 باشد. در واقع این افراد مبتلا به چاقی مرضی و مفرط هستند. همچنین افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن ناشی از چاقی نظیر دیابت، فشار خون بالا و غیره نیز در صورت صلاحدید پزشک می‌توانند از این روش‌های لاغری استفاده کرده و بیماری‌های خود را بهبود بخشند.
1. عمل بای پس معده و عوارض آن
عمل جراحی بای پس معده از جمله جراحی‌های کم تهاجمی است که به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود. در این روش در فاصله مشخصی از قسمت اتصال معده به مری، دور تا دور معده بریده شده و در نهایت بیمار دو معده بزرگ و کوچک دارد. بخش ابتدایی روده نیز بریده شده و به انتهای معده کوچک متصل می‌شود.
عوارض و معایب این روش جراحی معده:
- امکان بروز سوءتغذیه در روش بای پس معده
- کمبود انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی علی‌الخصوص ویتامین B12، آهن و کلسیم
- امکان بروز فتق و سنگ کیسه صفرا
- احتمال بروز عفونت در بیمار
- بروز خونریزی در محل منگنه و برش‌ها
- احتمال لخته شدن خود در پاها
2. عمل اسلیو معده و عوارض آن
جراحی معده جزو بهترین و ایمن‌ترین جراحی‌های لاغری در سراسر جهان شناخته می‌شود. در این عمل جراحی، یک تغییر دائمی در اندازه معده به وجود آمده و حدود 80 درصد اندازه معده که قسمت اصلی آن مربوط به تولید هورمون گرلین یا گرسنگی است، برداشته می‌شود. معده باقی‌مانده به شکل آستین لباس یا موز، دوخته خواهد شد.
عوارض و معایب اسلیو معده:
- امکان بروز انسداد گوارشی
- احتمال بروز مشکلات تنفسی و ریوی
- بروز رفلاکس گوارشی و استفراغ
- غیرقابل برگشت بودن عمل اسلیو معده
- امکان بروز نشت از لبه برش خورده معده به داخل شکم
3. جراحی سوئیچ اثنی عشر و عوارض آن
این نوع جراحی، بسیار مشابه عمل بای پس معده است که با نام انحراف بیلیوپانکراس یا سوئیچ دوازدهه به اختصار BPD-DS شناخته می‌شود. تفاوت عمل سوئیچ اثنی عشر با بای پس معده این است که در این روش از قسمت بیشتری از روده باریک استفاده نمی‌شود.
معایب و عوارض عمل لاغری سوئیچ اثنی عشر:
- عوارض این روش نسبت به اسلیو و بای پس کمی بالاتر و حادتر است.
- بیشترین میزان سوءجذب و احتمال کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در این نوع عمل لاغری است.
- بروز ریفلاکس گوارشی و سوزش قلب حاد
- پیچیدگی بیشتر این جراحی و مدت زمان طولانی‌تر عمل
- خطر اجابت مزاج مکرر
4. جراحی لاغری بالون معده و عوارض آن
جراحی بالون معده از دیگر انواع عمل لاغری است که موجب کم‌اشتهایی در بیمار شده و از همین طریق، اضافه وزن او را از بین می‌برد. بالون در واقع حجم بزرگی از معده را اشغال کرده و از پرخوری فرد جلوگیری می‌کند.
عوارض و معایب جراحی بالون معده:
- درد و حالت تهوع زیاد و شدید
- بروز ریفلاکس در ناحیه مری
- بروز سوءهاضمه
- نفخ شکمی زیاد
5. جراحی لاغری پلیسه معده و عوارض آن
جراحی پلیسه معده نیز از جمله روش‌های کم تهاجمی لاغری به حساب می‌آید. در این نوع جراحی لاغری، نه مانند عمل باندینگ و بالون معده، چیزی به معده اضافه می‌شود و نه مانند عمل بای پس و اسلیو، قسمتی از معده برداشته می‌شود. در جراحی پلیسه، تنها بخشی از معده تا خورده و توسط بخیه ثابت خواهد شد. در این حالت، گنجایش معده برای پذیرش مواد غذایی کاهش یافته و بیمار با مقدار کمتری از غذا، احساس سیری خواهد کرد.
عوارض و معایب جراحی پلیسه معده:
- احتمال بروز خونریزی در محل بخیه‌ها
- امکان باز شدن بخیه‌ها
- امکان بروز عفونت در محل جراحی
- این جراحی تنها برای افرادی که شاخص توده بدنی بالاتر از 40 دارند، انجام می‌شود.
6. عمل باندینگ یا حلقه قابل تنظیم معده و عوارض مربوط به آن
عمل حلقه‌گذاری در معده یا باندینگ از نوع جراحی‌های لاغری کم تهاجمی بوده که از طریق روش لاپاراسکوپی انجام می‌گیرد. در این روش، با استفاده از یک بند یا حلقه، معده به دو کیسه کوچک و بزرگ تقسیم می‌شود. این حلقه می‌تواند سرعت هضم مواد غذایی را کاهش داده و از احساس گرسنگی بکاهد.
عوارض عمل باندینگ معده:
- کاهش وزن در این روش، نسبت به سایر روش‌ها کندتر و کمتر است.
- بیمارانی که عمل باندینگ انجام داده‌اند، باید به مدت طولانی تحت ویزیت پزشک قرار بگیرند.
- خطر حرکت و لغزش حلقه و آسیب به معده در طولانی مدت
- بروز مشکلات در بلع
- خطر بزرگ شدن مری
جمع‌بندی
چاقی می‌تواند زمینه‌ساز بروز انواع بیماری‌ها و مشکلات روانی و اجتماعی برای افراد شود. قطعاً اولین راه برای مبارزه با این بیماری، عمل جراحی نیست. اولین اقدام می‌تواند اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی و داشتن فعالیت بدنی و ورزشی منظم باشد. اما برای بعضی از افراد با شاخص توده بدنی بالا، این گزینه‌ها جوابگو نبوده و باید به سراغ انواع روش‌های جراحی لاغری بروند.
در این افراد، جراحی لاغری آخرین راه به حساب می‌آید زیرا عدم درمان چاقی می‌تواند عوارض و مشکلات بسیاری را برای فرد به دنبال داشته باشد. در این میان نیز با پیشرفت عمل پزشکی و تکنولوژی در این حوزه، انواع عمل‌های لاغری توسعه و بهبود یافته‌اند و می‌توانند در ایمن‌ترین حالت ممکن به بیمارانی که نیاز به چنین درمانی دارند، کمک کنند.
برای انتخاب بهترین روش جراحی چاقی، شما باید با یک پزشک جراح متخصص در این زمینه مشورت کنید تا با انجام معاینات و آزمایشات مختلف، روش درمانی مناسب شما را پیشنهاد دهد. ما در رابطه با این موضوع، به شما دکتر ناصر یاهو را پیشنهاد می‌کنیم. ایشان با داشتن فوق‌تخصص جراحی لاپاراسکوپی و تجربیات موفق در انجام انواع روش‌های لاغری، بهترین مشاور برای شما خواهند بود.
بدون نظر