دلایل استپ وزنی

فلات کاهش وزن (Weight Loss Plateau) دوره زمانی است که در آن شخص علیرغم تلاش های مداوم برای انجام این کار از طریق رژیم غذایی و ورزش، روند کاهش وزن اش مانند گذشته نیست.

این یک اتفاق رایج در طول پروسه کاهش وزن محسوب می شود و می تواند ناامید کننده باشد، اما مهم است که درک کنید که این یک بخش طبیعی از روند کم کردن وزن است. برای شکستن فلات کاهش وزن، تنظیم رژیم غذایی و ورزش، خواب کافی، مدیریت سطوح استرس و مشورت با یک متخصص و پزشک ضروری است.

بسیاری از افراد پس از جراحی های لاغری از استپ وزن خود گلایه داشته و این سوال برایشان پیشمی آید که دلایل استپ وزنی بعد از عمل لاغری چیست؟ آمارها نشان می‌دهند که از هر 11 بزرگ‌سال، 1 نفر دچار چاقی شدید است. به‌جز روش‌های مرسوم، مانند ورزش، تغییر رژیم غذایی و مصرف دارو برخی افراد تصمیم می‌گیرند عمل اسلیو معده را امتحان کنند.

پس از جراحی، این افراد گزارش می‌کنند که از کاهش وزن خود بسیار راضی‌اند؛ اما ممکن است بعد از مدتی روند کاهش وزن کُند شود. استپ وزن بعد از جراحی برای این افراد بسیار نگران‌کننده و حتی غم‌انگیز است. در این مقاله اصلی‌ترین علل استپ وزن بعد از جراحی های لاغری و راهکارهای پیشگیری از این وضعیت را بررسی خواهیم کرد.

منظور از استپ وزن چیست؟

یک پژوهش درباره کاهش وزن افراد پس از عمل لاغری اسلیو نشان داد که روند کاهش وزن بعد از عمل از یک الگو پیروی می‌کند. بدین ترتیب افراد پس از 3، 6، 12 و 18 ماه پس از عمل، بیشترین کاهش وزن را خواهند داشت.

با توجه به این الگو می‌توان به این نتیجه رسید که روند کاهش وزن، در طول زمان کُند خواهد شد؛ اما متوقف شدن آن زیر 18 ماه، غیرطبیعی است. بر همین اساس اگر فردی به‌طور ناگهانی و بین 1 هفته الی 1 ماه، هیچ تغییر وزنی نداشته باشد، می‌توان گفت دچار استپ وزنی بعد از اسلیو شده است.

7 مورد از انواع استپ وزنی (Weight-Loss plateau)

انواع مختلفی از استپ وزنی (فلات توقف کاهش وزن) وجود دارد که افراد ممکن است در طول روند کاهش وزن خود تجربه کنند:

1. فلات متابولیک (Metabolic plateau):

این نوع فلات زمانی اتفاق می افتد که بدن شما با تغییراتی که در برنامه غذایی و ورزش خود ایجاد کرده اید، سازگار می شود. در نتیجه، متابولیسم شما کند می شود و کالری کمتری می سوزانید، که می تواند ادامه کاهش وزن را دشوارتر کند.

2. فلات روانی (Psychological plateau):

این نوع فلات زمانی رخ می دهد که از تلاش های کاهش وزن خود خسته یا ناامید می شوید. این می تواند منجر به احساس ناامیدی یا حتی افسردگی شود که می تواند رعایت رژیم غذایی و برنامه ورزشی شما را دشوارتر کند.

3. فلات غذایی (Nutritional plateau):

این نوع فلات زمانی اتفاق می افتد که شما مواد مغذی کافی را از رژیم غذایی خود دریافت نکنید. این می تواند منجر به کمبود انرژی شود، که می تواند حفظ برنامه تمرینی شما یا حتی انجام کارهای روزانه را دشوار کند.

4. پلاتو ورزش (Exercise plateau):

این نوع پلاتو زمانی اتفاق می‌افتد که شما یک برنامه تمرینی مشابه را برای مدت طولانی انجام داده باشید. بدن شما به ورزش عادت می کند و دیگر به آن به طور موثر پاسخ نمی دهد، که می تواند سوزاندن کالری و کاهش وزن را دشوارتر کند.

5. فلات هورمونی (Hormonal plateau):

این نوع فلات زمانی اتفاق می افتد که تغییراتی در هورمون های شما ایجاد می شود که بر وزن شما تأثیر می گذارد. عدم تعادل هورمونی، مانند مقاومت به انسولین، می تواند کاهش وزن را دشوارتر کند و ممکن است برای اصلاح نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد.

6. استپ وزن حقیقی:

عواملی مانند کاهش چربی بدن، کاهش کالری مصرفی و کاهش فعالیت‌های بدنی می‌توانند باعث استپ وزن حقیقی شوند. در این حالت بدن برای حفظ بقای خود، میزان سوخت‌وساز را کاهش داده و استپ وزن اتفاق می‌افتد. برای خارج شدن از این وضعیت می‌بایست میزان سوخت‌وساز بدن را افزایش دهید.

7. استپ وزنی کاذب:

از سوی دیگر، وزن‌کِشی نادرست، پوشیدن لباس‌های متفاوت هنگام وزن‌کشی، پایبند نبودن به رژیم غذایی، مصرف برخی داروها، مصرف مکمل‌های غذایی و وزن‌کشی در دوران قاعدگی از عوامل استپ وزن کاذب هستند. در این حالت می‌بایست عامل استپ وزن را شناسایی و آن را تغییر دهید. برای مثال با قطع مصرف دارو، روند کاهش وزن شما صعودی خواهد شد.

توجه به این نکته مهم است که این فلات ها متقابلاً منحصر به فرد نیستند و اغلب می توانند به صورت ترکیبی رخ دهند. غلبه بر مشکل کاهش وزن ممکن است به ترکیبی از رژیم غذایی، ورزش و تغییرات سبک زندگی و همچنین تمایل به انطباق با استراتژی های جدید برای ادامه پیشرفت نیاز داشته باشد.

22 مورد از دلایل استپ وزنی بعد از عملهای لاغری

استپ وزن بعد از عمل‌های لاغری ممکن است به‌دلایل مختلفی رخ دهد. این دلایل عبارت‌اند از:

1. رعایت نکردن رژیم غذایی بعد از جراحی:

پایبند بودن به رژیم غذایی که پزشک برای شما در نظر می‌گیرد، اهمیت زیادی در کاهش وزن پس از عمل دارد.

طبق تحقیقات بعمل آمده توسط سایت (Mayo Clinic):

عمل نکردن به رژیم غذایی که پزشک برای شما تجویز کرده و عدم اصلاح عادات غذایی، مصرف وعده های غذایی حجیم و زیاد، مصرف غذاهای فراوری شده ، فعالیت بدنی کم و ورزش نکردن، همه از عوامل استپ وزنی محسوب می شود.

2. کمبود پروتئین در رژیم غذایی:

90 درصد فعالیت‌های بدن توسط پروتئین‌ها انجام می‌شود. اگر روزانه کمتر از 60 الی 90 گرم پروتئین مصرف کنید، واضح است که آنزیم‌ها (نوعی پروتئین) نمی‌توانند سوخت‌وساز بدن را سازمان‌دهی کنند.

پروتئین یک ماده مغذی مهم برای کاهش وزن پس از جراحی چاقی است، زیرا به حفظ توده عضلانی کمک می کند و از متابولیسم سالم حمایت می کند. بیمارانی که پروتئین کافی مصرف نمی کنند ممکن است کاهش وزن کندتری را تجربه کنند.

3. کم‌آبی بدن:

کم آبی بدن می تواند کاهش وزن را پس از جراحی چاقی کند نماید. نوشیدن آب کافی برای حفظ سلامت مطلوب و تسهیل کاهش وزن ضروری است. برای اینکه سموم و مواد غیرضروری بدن بتوانند به‌راحتی از بدن دفع شوند، می‌بایست روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید.

4. مصرف نوشابه و نوشیدنی‌های الکی:

نوشیدنی‌های غیرطبیعی سرشار از قند و کالری هستند. مصرف این نوشیدنی‌ها علاوه بر افزایش قند خون و احساس سیری کاذب، روند کاهش وزن شما بعد از جراحی اسلیو را متوقف می‌کنند.

5. استرس و اضطراب یکی دیگر از دلایل استپ وزنی:

عوامل روانی مانند استرس، افسردگی و اضطراب نیز می توانند بر کاهش وزن پس از جراحی چاقی تأثیر بگذارند. این عوامل می توانند بر عادات غذایی و سطح فعالیت بدنی فرد تأثیر بگذارند که می تواند بر کاهش وزن تأثیر بگذارد.

استرس می‌تواند تولید هورمون کورتیزول در بدن را افزایش دهد. افزایش این هورمون در بدن می‌تواند منجر به افزایش تولید سلول‌های چربی، کاهش سوخت‌وساز بدن و حتی افزایش سطح هورمون چاقی در بدن شود.

6. افراط و تفریط در مصرف غذا:

همان‌طور که زیاد غذا خوردن برای بدن ضرر دارد، کاهش میزان خوردوخوراک نیز می‌تواند تأثیرات بدی برای بدن داشته باشد. لطفاً به بهانه لاغر شدن، مصرف مواد ضروری برای بدن را کاهش ندهید.

7. مصرف غذاهای ناسالم:

خوردن غذاهای ناسالم از جمله فست‌فودها می‌تواند باعث احساس سیری کاذب در بدن و سوءتغذیه شده و حتی روند کاهش وزن را متوقف کند.

8. کاهش فعالیت‌های بدنی و ورزش نکردن:

متأسفانه اغلب افراد فکر می‌کنند که جراحی اسلیو یک وِرد جادویی‌ست و پس عمل باید گوشه‌ای بنشینند و منتظر باشند تا تأثیر جراحی را ببینند! واقعیت این است که پس از عمل اسلیو باید فعالیت بدنی خودتان را بیشتر کنید تا بیشترین بازدهی را داشته باشید.

ورزش جزء مهم کاهش وزن پس از جراحی چاقی است. بیمارانی که فعالیت بدنی منظمی ندارند ممکن است کاهش وزن آهسته‌تری را تجربه کنند. برای بیماران مهم است که با پزشک خود برای گرفتن یک برنامه ورزشی مناسب مشورت کند.

9. خواب و استراحت:

خواب برای حفظ وزن سالم مهم است. کیفیت پایین خواب می تواند منجر به افزایش وزن پس از جراحی چاقی شود. تحقیقات علمی نشان می‌دهند، خواب منظم و استراحت کافی می‌تواند روند کاهش وزن بعد از جراحی های لاغری مانند اسلیو را تسریع کند.

خواب ناکافی می تواند با برهم زدن سطح هورمونی که اشتها و متابولیسم را تنظیم می کند، بر کاهش وزن تأثیر بگذارد. بیمارانی که خواب کافی ندارند ممکن است کاهش وزن آهسته‌تری را تجربه کنند یا به دلیل تغییرات در سطوح هورمونی، کاهش وزن کاهش یابد.

10. شیفت کاری شبانه:

کار شبانه می‌تواند الگوهای خواب را به‌هم‌ریخته و باعث توقف کاهش وزن پس از جراحی شود.

11. ریزه‌ خواری:

اغلب افراد تصور می‌کنند که ریزه‌خواری در طول روز مشکلی ندارد؛ اما باید بدانید کنید که مهم‌ترین عامل استپ وزن بعد از جراحی اسلیو، مصرف خوراکی کوچک و ثبت نکردن میزان کالری آن‌ها است. برای مثال مصرف مقداری آجیل، یک بیسکویت، کمی مویز و غیره در طول یک روز شاید وزن شما را تغییر ندهد؛ اما در بلندمدت باعث افزایش وزن خواهد شد.

اختلال پرخوری نوعی اختلال در خوردن است که با دوره‌هایی از خوردن غیرقابل کنترل مشخص می‌شود. بیماران مبتلا به اختلال پرخوری ممکن است کاهش وزن کندتر یا کاهش وزن را به دلیل رفتارهای غذایی خود تجربه کنند. برای بیماران مبتلا به اختلال پرخوری مهم است که از یک متخصص سلامت روان برای حمایت از کاهش وزن سالم درمان دریافت کنند.

12. مشکلات روان‌ شناختی:

اینکه شما از خودتان چه تصوری دارید، تأثیر مستقیمی بر عملکرد شما دارد. برای مثال اگر شما یک فرد عجول باشید احتمالاً انتظار دارید در کوتاه‌مدت به وزن ایده‌آل خود برسید یا اگر فرد کمال‌گرایی باشید با کمی تغییر در رژیم غذایی‌ و روند کاهش وزن، ممکن است به‌کلی ناامید شوید. بدین ترتیب بهتر است پس از عمل، صبور باشید و در صورت نیاز با یک متخصص روانکاو صحبت کنید.

13. فرآیند بازیابی بدن:

اسلیو یک جراحی سنگین و سخت محسوب می‌شود؛ بنابراین ممکن است تغییرات مختلفی در بدن رخ دهد. با این وجود، بهتر است اجازه دهیم بدن دوران نقاهت و بهبودی خود را طی کند.

14. وجود سایر بیماری‌ها:

گاهی علت استپ وزن، اختلالات و بیماری‌های دیگر هستند. برای مثال اختلال تیروئید کم‌کار، سندرم تخمدان پلی کیستیک، اختلال در فعالیت هورمون‌ها و غیره می‌توانند باعث استپ و افزایش وزن شوند.

15. مصرف برخی داروها:

مصرف داروهای استروئیدی مانند کورتون می‌توانند روند کاهش وزن را کم کند. همچنین برخی داروهای ضد افسردگی نیز می توانند باعث افزایش وزن یا اختلال در روند کاهش وزن شوند.

16.تغییرات در متابولیسم:

پس از جراحی چاقی، بدن ممکن است دچار تغییرات متابولیکی شود که می تواند کاهش وزن را کاهش دهد. این به این دلیل است که ممکن است سرعت متابولیسم بدن با سازگاری با مصرف کالری کمتر کاهش یابد.

17.تغییرات هورمونی:

تغییرات هورمونی در بدن می تواند بر کاهش وزن پس از جراحی چاقی تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، تغییرات در سطح گرلین، هورمونی که اشتها را تنظیم می کند، می تواند بر مقدار غذایی که فرد می خورد تأثیر بگذارد.

18.عدم حمایت:

حمایت اجتماعی برای کاهش وزن پس از جراحی چاقی مهم است. عدم حمایت خانواده، دوستان یا تیم مراقبت های بهداشتی می تواند حفظ وزن سالم را چالش برانگیزتر کند.

19.عوارض پزشکی:

عوارض ناشی از جراحی چاقی می تواند بر کاهش وزن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، عوارضی مانند نشت آناستوموز یا عفونت می تواند منجر به افزایش وزن یا کاهش وزن شود.

20.سن:

سن می تواند بر کاهش وزن پس از جراحی چاقی تأثیر بگذارد، زیرا متابولیسم به طور طبیعی با افزایش سن کاهش می یابد. بیماران مسن ممکن است کاهش وزن آهسته‌تری را تجربه کنند یا به دلیل تغییرات متابولیسم مرتبط با سن، کاهش وزن کاهش یابد.

21.ژنتیک:

ژنتیک می تواند در کاهش وزن بعد از جراحی چاقی نقش داشته باشد. برخی از بیماران ممکن است عوامل ژنتیکی داشته باشند که کاهش وزن را حتی با جراحی چاقی دشوارتر می کند. برای بیماران مهم است که از نزدیک با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود برای ایجاد یک برنامه کاهش وزن شخصی که ترکیب ژنتیکی منحصر به فرد آنها را در نظر می گیرد، همکاری کنند.

22.بارداری:

بارداری می تواند بر کاهش وزن پس از جراحی چاقی تأثیر بگذارد. زنانی که پس از جراحی چاقی باردار می‌شوند ممکن است کاهش وزن آهسته‌تری را تجربه کنند یا به دلیل تغییر در سطح هورمون‌ها و تغییر در عادات غذایی در دوران بارداری دچار کاهش وزن شوند.

9 راهکار عملی برای درمان قطعی استپ وزنی

برای خروج از وضعیت استپ وزنی بعد از جراحی می‌توانید راهکارهای زیر را انجام دهید:

1. برنامه غذایی روزانه خود را ریزبه‌ریز یادداشت کنید:

با این کار می‌توانید متوجه شوید آیا ریزه‌خواری می‌کنید یا خیر. همچنین می‌توانید متوجه شوید چه غذاهایی با کالری زیاد اما مواد مغذی کم مصرف می‌کنید.

2. کالری دریافتی خود را دوباره ارزیابی کنید:

با کاهش وزن، بدن شما ممکن است برای حفظ وزن جدید به کالری کمتری نیاز داشته باشد. محاسبه مجدد کالری مورد نیاز روزانه و تنظیم رژیم غذایی خود را بر اساس آن در نظر بگیرید.

3. اصلاح رژیم غذایی:

از پزشک خود درخواست کنید که رژیم غذایی شما را بررسی و تغییر دهد. بهتر است پس از جراحی اسلیو مصرف کربوهیدرات‌ها را کاهش دهید و بیشتر پروتئین مصرف کنید.

4. فعالیت بدنی خود را افزایش دهید:

نشستن در گوشه خانه و نگاه کردن به اعداد ترازو به کاهش وزن شما کمکی نمی‌کند! در عوض می‌توانید با انجام ورزش‌های هوازی، پیاده‌روی و شنا به دوره استپ وزنی پایان دهید.

5. برنامه تمرینی خود را تغییر دهید:

اگر مدتی است که همان نوع ورزش را انجام می‌دهید، ممکن است بدن شما با آن سازگار شده باشد. سعی کنید نوع جدیدی از ورزش را امتحان کنید یا به تمرینات خود تنوع دهید.

6. استفاده از رژیم شوک:

دقت داشته باشید که این رژیم برای همه مناسب نیست؛ بنابراین بدون مشورت پزشک آن را انجام ندهید.

7. نوشیدن دمنوش‌های گیاهی مانند چای سبز:

تحقیقات نشان داده‌اند چای سبز سرشار از کاتچین بوده و به افزایش متابولیسم و چربی‌سوزی کمک می‌کند.

8. روی پیروزی‌های غیرمقیاس تمرکز کنید:

گاهی اوقات ترازو حتی زمانی که از راه‌های دیگر پیشرفت می‌کنید، مانند از دست دادن اینچ یا بهبود سطح تناسب اندام، تکان نمی‌خورد. این پیروزی ها را جشن بگیرید تا با انگیزه و مثبت بمانید.

9. تکنیک های کاهش استرس را تمرین کنید:

استرس می تواند با افزایش سطح کورتیزول در کاهش وزن تداخل ایجاد کند که می تواند ذخیره چربی را افزایش دهد. تمرین تکنیک های کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق را برای کمک به مدیریت استرس در نظر بگیرید.

همچنین بخوانید: درمان فشار خون بالا با جراحی لاغری

روش‌ های پیشگیری از استپ وزن بعد از عمل لاغری

همواره شنیده‌ایم که پیشگیری بهتر از درمان است. این قاعده برای کاهش وزن پس از جراحی‌های لاغری نیز وجود دارد. حال که با علل استپ وزن بعد از عمل اسلیو آشنا شدیم، شایسته است با روش‌های جلوگیری از استپ وزن نیز آشنا شویم. برای پیشگیری از استپ وزن اقدامات زیر را انجام دهید:

• از تجربیات افرادی که قبلاً جراحی اسلیو داشته‌اند استفاده کنید
• توصیه‌های پزشک خود را موبه‌مو انجام دهید
• از همان روز اول نسبت به رژیم غذایی خود حساس باشید و کالری هر ماده غذایی را یادداشت کنید
• در رژیم غذایی خود از انواع سبزیجات، میوه، آجیل و غلات کامل استفاده کنید
• وعده‌های غذایی خود را کوچک‌تر اما با فاصله کمتر میل کنید
• هنگام خارج شدن از خانه گرسنه نباشید؛ زیرا ممکن است هوس غذا خوردن در شما بیشتر شود.

رژیم شوک برای استپ وزنی

رژیم شوک یکی از روش‌های شناخته شده برای کاهش وزن در مدت زمان کوتاه است. در این روش، مصرف کالری در طول روز به شدت محدود می‌شود و شامل محدودیت در مصرف چربی، پروتئین و کربوهیدرات است. علاوه بر این، فعالیت‌های ورزشی شدیدی انجام می‌شود که باعث سوختن بیشتر چربی در بدن می‌شود.

با این حال، برای استفاده از رژیم شوک برای کاهش وزن باید به چند نکته توجه داشت. اولین نکته این است که این روش برای برخی از افراد مناسب نیست. به عنوان مثال، افرادی که دارای بیماری‌های قلبی و عروقی هستند، بهتر است از این روش استفاده نکنند. همچنین، افرادی که فعالیت‌های ورزشی شدید را نتوانند انجام دهند، نباید از این روش استفاده کنند.

به علاوه، استفاده از رژیم شوک به مدت زمان طولانی توصیه نمی‌شود و معمولاً برای مدت کوتاهی مانند یک هفته به کار می‌رود. بعد از اتمام این دوره، باید به تدریج به رژیم غذایی عادی بازگشته و فعالیت‌های ورزشی را به مرور افزایش داد.

به طور کلی، رژیم شوک می‌تواند به شما در کاهش وزن در کوتاه‌ترین زمان ممکن کمک کند، اما باید به نکات مهمی مانند سلامتی بدن و زمان استفاده از این روش توجه کرد. بهترین راه برای استپ وزنی، تغییر در الگوی غذایی و فعالیت‌های ورزشی منظم و سالم است.

سخن آخر

در این مقاله به بررسی شایع ترین دلایل استپ وزنی ، خصوصا بعد از عملهای لاغری پرداختیم. همچنین به معرفی انواع استپ وزن (Weight-Loss-plateau) پرداخته شد.