انواع جراحی چاقی : چاقی یکی از معضلات سلامت عمومی در جهان امروز است که می‌تواند باعث بروز بیماری‌های متعددی شود. رژیم‌های غذایی و ورزش، راهکارهای اصلی برای کاهش وزن و درمان چاقی هستند. اما در مواردی که این روش‌ها موفقیت‌آمیز نباشند، جراحی‌های باریاتریک می‌توانند گزینه مناسبی باشند. انواع جراحی چاقی وجود دارد که هر کدام به روش‌های متفاوتی باعث کاهش وزن می‌شوند.
در بین انواع جراحی چاقی، جراحی اسلیو معده به‌عنوان بهترین روش شناخته می‌شود زیرا نسبت به دیگر روش‌ها عوارض کمتری داشته و کاهش وزن موثرتری دارد. سایر روش‌ها مانند بای‌پس معده یا باند معده ممکن است عوارض بیشتری داشته باشند و تاثیرات بلندمدت آنها به اندازه اسلیو معده مطلوب نباشد. در این مقاله به برسی انواع جراحی‌های باریاتریک و سایر نکات مرتبط با آن می‌پردازیم.
می خواهید بدانید که چه عواملی در انتخاب فرد مناسب برای جراحی اسلیو معده موثر است؟ کلیک کنید و همین حالا جواب خود را بگیرید.
جراحی چاقی چیست؟
انواع جراحی چاقی یا جراحی‌های باریاتریک، دسته‌ای از عمل‌های جراحی است به افراد مبتلا به چاقی برای کاهش وزن کمک می‌کنند. جراحی‌های باریاتریک زمانی انجام می‌شوند که رژیم غذایی و ورزش مؤثر نبوده‌اند یا زمانی که شما به دلیل وزنتان دچار مشکلات جدی سلامتی شده‌اید.
درحالی‌که انواع جراحی چاقی مزایای زیادی دارد، جراحی‌های کاهش وزن ممکن است خطرات و عوارض جانبی داشته باشند؛ همچنین، شما باید تغییرات دائمی و سالم در رژیم غذایی و ورزش منظم خود ایجاد کنید تا به موفقیت طولانی‌مدت انواع جراحی چاقی کمک کنید؛ مانند پیروی از رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم، بعد از انجام جراحی‌های باریاتریک.
انواع جراحی چاقی
هر نوع جراحی‌های باریاتریک مزایا و معایبی دارد. مطمئن شوید در مورد آنها با پزشکتان صحبت کنید. در ادامه نگاهی به انواع جراحی چاقی می‌اندازیم.
بای پس معده
بای پس معده یکی از رایج‌ترین انواع جراحی چاقی است که در دسته جراحی‌های باریاتریک قرار می‌گیرد. این جراحی معمولاً برگشت‌پذیر نیست. کاهش مقدار غذایی که در یک وعده می‌توانید بخورید و کاهش جذب چربی و کالری باعث کاهش وزن می‌شود. جراح بخش بالای معده را برش می‌دهد و آن را از بقیه معده جدا می‌کند.
سپس جراح روده کوچک را برش می‌دهد و بخشی از آن را مستقیماً به این کیسه کوچک معده متصل می‌کند، به‌این‌ترتیب اکثر معده و اولین بخش روده کوچک را دور می‌زند. غذا مستقیماً وارد این کیسه کوچک معده شده و سپس به روده کوچکی که به آن دوخته شده منتقل می‌شود و از بیشتر معده و اولین بخش روده کوچک عبور نمی‌کند. این سازوکار در جراحی‌های باریاتریک بسیار موثر است. بای پس معده به دلیل پیچیدگی و غیر برگشت‌پذیری آن، عوارضی مانند سوءتغذیه و نیاز به تغییرات دائمی در زندگی دارد و روش خوبی برای جراحی لاغری نیست.
برش کیسه معده
در بین انواع جراحی چاقی، اسلیو معده یکی از روش‌های پرکاربرد در جراحی‌های باریاتریک محسوب می‌شود. در این روش حدود ۸۰٪ معده برداشته می‌شود و یک کیسه باریک و طولانی باقی می‌ماند. این معده کوچک‌تر نمی‌تواند غذای زیادی نگه دارد. همچنین تولید هورمون گرلین که تنظیم‌کننده اشتهاست کمتر می‌شود که ممکن است تمایل به خوردن را کاهش دهد.
از مزایای این نوع از جراحی‌های باریاتریک می‌توان به کاهش وزن زیاد، عدم نیاز به تغییر مسیر روده‌ها و ساده‌تر بودن فرایند گوارش نسبت به برخی دیگر از انواع جراحی چاقی اشاره کرد.
انحراف مسیر روده‌ای
یکی از پیچیده‌ترین انواع جراحی چاقی، روش انحراف مسیر روده‌ای است که در دسته جراحی‌های باریاتریک پیشرفته قرار می‌گیرد. این عمل دومرحله‌ای است که معمولاً در یک جلسه انجام می‌شود. مرحله اول شامل انجام برش کیسه معده است. در مرحله دوم، جراح بخش میانی روده را مسدود کرده و بخش آخر روده را مستقیماً به اولین بخش روده کوچک به نام دوازدهه متصل می‌کند.
بخش جدا شده روده از بدن خارج نمی‌شود؛ بلکه دوباره به انتهای روده متصل می‌شود تا آب‌مروارید و آنزیم‌های هضمی پانکراس بتوانند به این بخش از روده بروند. مانند سایر جراحی‌های باریاتریک، این جراحی هم مقدار غذای قابل قابل‌مصرف جذب مواد مغذی را محدود می‌کند. این روش پیچیده و پرخطر است و می‌تواند به سوءتغذیه و کمبود ویتامین‌ها منجر شود؛ به همین دلیل، به‌طور کلی انتخاب مناسبی برای بیشتر افراد نیست.
تا زدن معده
این روش شامل تا زدن و بخیه‌زدن بخش‌هایی از معده برای کوچک‌کردن آن است. در این روش، جراح با ایجاد برشی در معده، اندازه آن را کوچک می‌کند تا ظرفیت آن برای نگهداری غذا کاهش یابد. این کار معمولاً با برداشتن بخشی از معده و تا زدن بقیه آن انجام می‌شود.
در نتیجه، فرد احساس سیری سریع‌تری پیدا می‌کند و میزان غذای کمتری می‌تواند مصرف کند. این روش ممکن است در مقایسه با سایر جراحی‌های باریاتریک کاهش وزن کمتری به وجود بیاورد و نتایج کمتری در درازمدت داشته باشد.
باند قابل‌تنظیم معده
این روش به این صورت است که باندی حلقوی شکل از جنس سیلیکون دور قسمت بالایی معده قرار داده می‌شود و اندازه آن را محدود می‌کند. این باند دارای بالون کوچکی در داخل خود است که با تزریق مایع به آن، می‌توان اندازه باند و در نتیجه معده را تنظیم نمود.
از مزایای این روش می‌توان به غیرتهاجمی بودن آن اشاره کرد که نیازی به برش جراحی ندارد. همچنین این روش قابل‌برگشت است و در صورت نیاز می‌توان باند را برداشت. اندازه باند نیز با تزریق یا خارج‌کردن مایع از بالون قابل‌تنظیم است. این روش به طور موقت با محدود کردن اندازه معده به کاهش وزن کمک می‌کند، اما بازگشت وزن پس از برداشتن باند امکان‌پذیر است و به اندازه اسلیو معده موثر نمی‌باشد.
انتخاب مناسب‌ترین نوع از جراحی‌های باریاتریک به شرایط فردی هر بیمار بستگی دارد. جراح شما عوامل متعددی از جمله شاخص توده بدنی، عادات غذایی، سایر مشکلات سلامتی، جراحی‌های قبلی و خطرات مربوط به هر روش را در نظر خواهد گرفت.
افراد مناسب برای جراحی چاقی
انواع جراحی چاقی معمولاً برای افرادی با چاقی شدید توصیه می‌شود که نتوانسته‌اند با رژیم غذایی، ورزش و تغییر سبک زندگی به‌تنهایی وزن قابل‌توجه و پایداری را کاهش دهند. این عمل‌ها که در دسته جراحی‌های باریاتریک قرار می‌گیرند، باید با دقت و بررسی‌های تخصصی انجام شوند. برخی از معیارهای کلی برای افراد مناسب برای جراحی‌های باریاتریک عبارت‌اند از:
- شاخص توده بدنی ۴۰ و بالاتر (چاقی درجه ۳)، یا شاخص توده بدنی ۳۵ و بالاتر (چاقی درجه ۲) همراه با بیماری مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع ۲ یا فشارخون بالا
- بزرگسالان ۱۸ تا ۶۵ساله. گاهی اوقات جراحی برای نوجوانان درگیر با چاقی شدید که به بلوغ فیزیولوژیکی رسیده یا نزدیک به آن هستند، ممکن است کاندیدای مناسبی برای جراحی‌های باریاتریک باشند.
- افرادی که مشکل پزشکی ندارند که انجام انواع جراحی چاقی را برای آنها خطرناک کند. بیماران ابتدا ارزیابی‌های پزشکی، روانی و تغذیه‌ای گسترده‌ای انجام می‌دهند.
- افرادی با اهداف واقع‌بینانه کاهش وزن و متعهد به ایجاد تغییرات مادام‌العمر در سبک زندگی مورد نیاز پس از جراحی‌های باریاتریک. این شامل پذیرش رژیم غذایی سالم‌تر و برنامه ورزشی است.
- افراد غیرسیگاری، یا سیگاری‌هایی که مایل‌اند قبل و بعد از عمل سیگارکشیدن را ترک کنند. سیگارکشیدن باعث کندشدن روند التیام زخم و افزایش خطرات انواع جراحی چاقی می‌شود.
- افرادی که مشکل سوءمصرف الکل یا مواد مخدر ندارند. بیماران ممکن است نیاز به نشان‌دادن دوره‌ای از پرهیز از الکل/مواد مخدر قبل از جراحی داشته باشند.
- افرادی که خطرات، عواقب، هزینه‌ها، عوارض احتمالی و نیازهای پیگیری انواع جراحی چاقی را درک می‌کنند.
نزدیکترین bmi برای عمل اسلیو چقدر است؟ کلیک کنید و شاخص توده بدنی خود را با شاخص مورد قبول برای اسلیو معده مقایسه کنید.
تصمیم برای انجام جراحی‌های باریاتریک به‌صورت مشترک توسط بیمار، جراح باریاتریک و تیم مراقبت‌های بهداشتی آنها پس از ارزیابی دقیق اینکه آیا آنها احتمالاً از جراحی و تغییرات سبک زندگی بهره‌مند خواهند شد و به آن پایبند خواهند ماند، اتخاذ می‌شود.
در پایان باید گفت که هرچند انواع جراحی چاقی در گروه جراحی‌های باریاتریک می‌توانند به کاهش وزن کمک کنند، اما تجربه‌های بالینی نشان داده‌اند که بیشتر این روش‌ها یا با خطرات بالایی همراه‌اند یا به‌مرور زمان کارایی خود را از دست داده‌اند. روش‌هایی مانند بای‌پس معده، انحراف مسیر روده‌ای و باند معده، اگرچه در گذشته رایج بوده‌اند، امروزه به دلیل عوارض بالا و پیچیدگی‌های پزشکی، کمتر توصیه می‌شوند یا حتی در برخی مراکز درمانی منسوخ شده‌اند.
جراحی اسلیو معده نه تنها روشی موثر و کم‌خطرتر نسبت به سایر روش‌ها است، بلکه فرایند آن ساده‌تر بوده و نتایج پایدارتری در کاهش وزن به همراه دارد. اگر به‌دنبال روشی امن، موثر و رایج برای مقابله با چاقی هستید، اسلیو معده بهترین انتخاب خواهد بود.
مزایای انواع جراحی چاقی
انواع جراحی چاقی که در دسته جراحی‌های باریاتریک قرار می‌گیرند، مزایای زیادی برای افراد مبتلا به چاقی شدید دارند. برخی از مزایای اصلی انواع جراحی چاقی را در ادامه بیان می‌کنیم.
- کاهش وزن قابل‌توجه: اغلب بیماران پس از انجام انواع جراحی چاقی می‌توانند ۵۰ تا ۷۰ درصد اضافه‌وزن خود را از دست بدهند. این باعث بهبود سلامتی و کیفیت زندگی می‌شود.
- بهبود بیماری‌ها: جراحی می‌تواند باعث بهبود یا حتی درمان بیماری‌های مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع ۲، فشارخون بالا، آپنه خواب و مشکلات مفصلی شود.
- افزایش امید به زندگی: مطالعات نشان می‌دهند جراحی چاقی می‌تواند تا ۱۰ سال به امید به زندگی اضافه کند.
- بهبود عملکرد روزانه: افرادی که تحت جراحی‌های باریاتریک قرار گرفته‌اند، فعالیت‌های روزمره مانند راه‌رفتن، بالارفتن از پله و خریدکردن آسان‌تر می‌شود.
- افزایش اعتمادبه‌نفس: کاهش وزن می‌تواند باعث افزایش اعتمادبه‌نفس و رضایت از تصویر بدن شود.
- پیشگیری از بیماری‌ها: انواع جراحی چاقی می‌تواند از ابتلا به برخی سرطان‌ها و بیماری‌های مزمن مرتبط با چاقی پیشگیری کند.
- بهبود باروری: جراحی‌های باریاتریک می‌تواند در زنان چاق باروری را افزایش دهد.
البته انواع جراحی چاقی می‌تواند عوارضی هم داشته باشد که باید در نظر گرفته شود. اما به‌طورکلی یک گزینه درمانی مؤثر برای افراد دارای چاقی شدید محسوب می‌شود.
عوارض احتمالی جراحی چاقی
با وجود مزایای زیاد، انواع جراحی چاقی می‌توانند با عوارض و معایب احتمالی داشته باشند. عوارض و معایب احتمالی انواع جراحی چاقی به شرح زیر است:
عوارض کوتاه‌مدت انواع جراحی چاقی
- خون‌ریزی: می‌تواند اگر رگ‌های خونی به‌درستی در حین عمل بسته نشوند، رخ دهد. معمولاً نیاز به بازگشت به اتاق عمل دارد.
- عفونت: می‌تواند در زخم‌ها، حفره شکمی یا ریه‌ها پس از عمل رخ دهد. نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارد.
- لخته خون: خطر ترومبوز عمقی وریدی و آمبولی ریوی نیاز به اقدامات پیشگیرانه مانند جوراب فشاری و رقیق‌کننده‌های خون دارد.
- نشت در محل بخیه‌ها یا ترک‌خوردگی: می‌تواند باعث عفونت شکمی شدید شود که نیاز به تخلیه و آنتی‌بیوتیک وریدی یا جراحی بیشتر دارد.
- سنگ‌های صفراوی: کاهش سریع وزن می‌تواند خطر سنگ‌های صفراوی را افزایش دهد که نیاز به برداشتن کیسه صفرا دارد.
آگاهی از عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت جراحی‌های باریاتریک و آمادگی برای مواجهه با آنها، بخش مهمی از فرایند قبل از عمل محسوب می‌شود.
عوارض بلندمدت انواع جراحی چاقی
باید تاکید کرد که انواع جراحی چاقی راهکاری موثر برای کاهش وزن و بهتر شدن شرایط زندگی افراد دارای چاقی مفرط هستند.
- کمبودهای تغذیه‌ای: محدودیت‌های غذایی می‌تواند منجر به کمبود پروتئین، آهن، کلسیم، ویتامین B۱۲ و غیره شود. مکمل‌ها ضروری هستند.
- سندرم تخلیه: غذا به‌سرعت به روده‌های کوچک منتقل می‌شود و باعث کرامپ، تهوع، تعریق و اسهال پس از غذا می‌شود. نیاز به تغییرات رژیم غذایی دارد.
- هیپوگلیسمی: جذب سریع قندها می‌تواند باعث علائم قند خون پایین شود. خوردن وعده‌های کوچک‌تر و مکرر می‌تواند کمک کند.
- سوءتغذیه: اگر دستورالعمل‌های تغذیه‌ای به‌دقت رعایت نشود، ممکن است سوءتغذیه جدی رخ دهد. همکاری نزدیک با متخصص تغذیه ضروری است.
- بازگشت وزن: تخمین زده می‌شود تا ۵۰٪ بیماران دوباره وزن می‌گیرند، نیاز به تغییرات اساسی رژیم غذایی و سبک زندگی برای جلوگیری از آن است.
- افسردگی و اضطراب: شرایط قبلی ممکن است به دلیل سازگاری عاطفی و تغییرات هورمونی پس از عمل بدتر شوند. مشاوره می‌تواند کمک کند.
خلاصه اینکه، جراحی باریاتریک مزایای عمده‌ای در کاهش وزن بیماران با چاقی شدید دارد، اما عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدتی نیز دارد که باید مدنظر قرار گرفته و به‌درستی مدیریت شوند. همکاری نزدیک با تیم مجرب جراحی باریاتریک ضروری است.
اقدامات پس از انواع جراحی چاقی
انواع جراحی چاقی همیشه آن‌طور که انتظار دارید خوب کار نمی‌کنند. پس از جراحی باریاتریک باید نکات و اقدامات مهمی رعایت شود. ابتدا باید از برنامه رژیم غذایی پس از عمل توصیه شده توسط جراح پیروی کرد.
شروع با مایعات شفاف و پیشرفت تدریجی به غذاهای پوره و جامد نرم و مغذی با اجتناب از غذاهای پرچرب و شیرین ضروری است. لقمه‌های کوچک، جویدن کامل و خوردن آهسته نیز توصیه می‌شود. رعایت برنامه غذایی وعده‌های کوچک و نوشیدن مایعات کافی برای هیدراته ماندن بدن مهم است. مکمل‌ها و ویتامین‌ها برای جلوگیری از کمبودهای تغذیه‌ای مصرف شوند.
ورزش منظم و پیگیری‌های مستمر با تیم پزشکی از دیگر اقداماتی است که برای موفقیت پس از جراحی‌های باریاتریک توصیه می‌شود. پیوستن به گروه‌های حمایتی و مشاوره برای کمک به سازگاری عاطفی پس از جراحی مفید است. درنظرداشتن فراز و نشیب‌های احتمالی در مسیر کاهش وزن و تمرکز بر اهداف بلندمدت نیز توصیه می‌شود.
سخن پایانی انواع جراحی چاقی
جراحی‌های باریاتریک یک گزینه درمانی موثر برای کاهش وزن طولانی‌مدت و کاهش بیماری‌های همراه ناشی از چاقی در نظر گرفته می‌شود. بیماران باید آماده باشند تا به طور دقیق از تغییرات رژیم غذایی، ورزش و مراقبت‌های پیگیر پیروی کنند.
درحالی‌که نتایج انواع جراحی چاقی برای اکثریت امیدوارکننده است، اما همچنان نتایج بسته به میزان تعهد بیمار برای ایجاد عادات جدید مادام‌العمر متفاوت است. جراحی باریاتریک کاهش وزن را تسهیل می‌کند، اما بخش عمده‌ای از کار سخت حفظ آن به عهده بیمار است. با انتظارات واقع‌بینانه، هدایت مناسب و انضباط شخصی برای ایجاد تغییرات دائمی، انواع جراحی چاقی می‌توانند ابزاری برای دستیابی به بهبود قابل‌توجه سلامتی باشند.
منابع :
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/bariatric-surgery/about/pac-۲۰۳۹۴۲۵۸
https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/۱۷۲۸۵-bariatric-obesity-surger
سلام دکتر، جراحی‌های باریاتریک چه فرقی با هم دارن و کدومشون برای کسی که دیابت هم داره بهتره؟
سلام. جراحی‌های باریاتریک شامل اسلیو و بای‌پس هستن. برای فرد دیابتی معمولاً بای‌پس نتایج بهتری نشون داده، البته باید بررسی کامل انجام بشه.
سلام دکتر، لطفاً درباره انواع جراحی چاقی یه توضیحی بدید. واقعا گیج شدم از بس شنیدم مدل مختلف داره.
سلام. انواع جراحی چاقی شامل اسلیو، بای‌پس، مینی‌بای‌پس، باندینگ و … هست. هر کدوم مزایا و معایب خاص خودشو داره و باید بررسی شه.