چاقی و اضافه وزن ریشه بسیاری از مشکلات و بیماری‌های جسمی و روحی افراد است. درمان چاقی می‌تواند از طریق رعایت رژیم غذایی و فعالیت ورزشی منظم انجام شود. در برخی مواقع، با توجه به شرایط افراد و عدم پاسخگویی رژیم غذایی و ورزش، مناسب‌ترین راه برای درمان چاقی، عمل جراحی محسوب می‌شود.
جراحی لاغری انواع مختلفی دارد که شامل اسلیو معده، مینی بای پس، بای پس، باندینگ و غیره است. مسلما هر یک از این روش‌های گفته شده، عوارض جانبی خاص خود را دارند. حتی صحبت‌هایی مبنی بر خطر مرگ بر اثر اسلیو معده نیز شنیده شده است.
در این مقاله ضمن پرداختن به نوع انجام عمل اسلیو معده، عوارض آن، به این پاسخ این سوال نیز پرداخته می‌شود که آیا خطر مرگ با اسلیو معده وجود دارد؟. در صورت تمایل به انجام جراحی چاقی، پیشنهاد می‌شود این مقاله از دکتر یاهو را تا انتها بخوانید و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
فرآیند انجام جراحی اسلیو معده
قبل از اینکه بخواهیم در رابطه با خطر مرگ با عمل اسلیو معده صحبت کنیم، بهتر است فرآیند انجام این جراحی را توضیح دهیم. باید توجه کنید تا زمانی که دانش کافی در مورد این نوع جراحی وجود نداشته باشد، احساس ترس یا ناامنی درمورد آن کاملاً طبیعی است.
جراحی اسلیو یا اسلیو گاسترکتومی، نوعی جراحی چاقی است که با تغییر در معده به عنوان مهم‌ترین عضو سیستم گوارشی، باعث می‌شود تا فرد، مواد غذایی کمتری مصرف کند. برای این جراحی، عمدتاً از تکنیک لاپاراسکوپی استفاده می‌شود که در این روش، حدود 80 درصد از معده بیمار برش داده شده و قسمت باقی‌مانده معده نیز مشایه یک آستین لوله‌ای یا یک موز کوچک درآمده و گنجایش آن برای ورود غذا بسیار کاهش می‌یابد.
استفاده از لاپاراسکوپی برای جراحی اسلیو معده، موجب می‌شود تا تنها با چند برش کوچک که روی شکم بیمار ایجاد می‌گردد، با استفاده از ابزار مخصوص، برش و منگنه معده صورت گیرد. جراحی با این روش، خطرات کمتر و ایمنی بیشتری به دنبال دارد. در روش‌های سنتی و جراحی باز انجام شده در گذشته، برش‌های عمیقی روی شکم بیمار ایجاد می‌شد و جراحی کاملاً تهاجمی بود. همین امر، احتمال بروز عوارض و خطرات را بیشتر می‌کرد. اسلیو با روش لاپاراسکوپی اما عوارض جراحی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
چرا اطلاع از خطر مرگ در اسلیو معده اهمیت دارد؟
به طور کلی، افراد با شاخص توده بدنی بالاتر از 35 به چاقی مفرط مبتلا هستند که این اضافه وزن زیاد می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های مزمنی نظیر دیابت نوع 2، فشار خون بالا و بیماری‌های استخوان در آن‌ها باشد. متاسفانه در برخی از افراد، کاهش وزن ناشی از رژیم غذایی و فعالیت‌های ورزشی پایدار نیست و مداومت ندارد. در این افراد، بهترین گزینه جراحی لاغری با روش لاپاراسکوپی نظیر اسلیو معده است.
بنابراین دانستن خطرات و عوارض احتمالی این عمل، حق طبیعی افراد است. عمل اسلیو معده، یک روش دائمی کاهش وزن است که مزایا و معایب خاص خود را دارد. اما آیا خطر مرگ با اسلیو معده وجود دارد؟ این نوع نگرانی‌ها کاملاً طبیعی و پزشک به بیمار خود حق می‌دهد تا چنین نگرانی‌هایی داشته باشد. پزشک موظف است با صبوری کامل به این سوالات پاسخ دهد. در این مقاله نیز به موارد بسیاری برای رفع نگرانی‌های احتمالی شما اشاره خواهد شد.
خطر مرگ با اسلیو معده چقدر است؟
مرگ و میر با جراحی لاغری، یک اتفاق نادر به حساب می‌آید. به طور کلی جراحی لاغری مانند اسلیو معده، یک تکنیک موفقیت‌آمیز برای درمان انواع چاقی مرضی و مشکلات مرتبط با آن است. با همه این‌ها، بیمارانی که به دنبال انجام عمل اسلیو معده هستند، باید به این نکته توجه داشته باشند که موفقیت‌آمیز بودن این تکنیک‌ها، بسیار به دانش و مهارت بالای پزشک و همچنین مراقبت‌های اصولی قبل و بعد از عمل بستگی دارد.
مطابق با گزارش‌های موجود و مطالعات انجام شده در این زمینه، میزان خطر مرگ با اسلیو معده بین سال‌های 1998 تا 2004 به میزان 79 درصد کاهش داشته است. همچنین با توجه به نتایج یک بررسی سیستماتیک در سال 2005، میزان مرگ و میر ناشی از این عمل، کمتر از 2 درصد است. جدیدترین مطالعه انجام شده در زمینه خطر مرگ و میر ناشی از عمل‌های چاقی، در سال 2020، نشان می‌دهد خطر مرگ با عمل اسلیو معده به کمتر از 8/0 درصد رسیده است.
عوارض عمل جراحی اسلیو معده
همانطور که مشخص است، عمل‌های جراحی از هر نوعی، دارای مخاطرات و عوارض خاص خود هستند. عمل‌های لاغری مانند اسلیو معده نیز از این قاعده مستثنا نخواهند بود. بیماران بعد از انجام جراحی و از بین رفتن حالت بیهوشی در آن‌ها، احتمال دارد گرفتار پاره‌ای از مشکلات ناخوشایند شوند. عوارض عمل اسلیو معده شامل موارد زیر می‌شوند:
- بروز عفونت: در صورتی که بیمار دستور‌العمل‌های دارویی و مراقبتی تجویز شده توسط پزشک را به طور کامل رعایت کند، احتمال بروز چنین عارضه‌ای نزدیک به صفر خواهد بود.
- ایجاد خونریزی: این عارضه به ندرت پیش آمده و با رعایت مراقبت‌های بعد از جراحی به راحتی قابل کنترل و پیشگیری است.
- نشت در محل جراحی معده: این عارضه خطرناک بوده و می‌تواند بیمار را درگیر مشکلات بزرگتری کند.
- بروز حالت تهوع، استفراغ و یبوست: این عوارض گذرا هستند و بعد از گذشت مدت مشخصی از عمل، خود به خود محدود می‌شوند.
- رفلاکس معده و مری: احتمال بروز رفلاکس از مری و معده افزایش می‌یابد. این عارضه را می‌توان با رعایت چند نکته نظیر غذا خوردن آرام از بین برده و از بروز آن پیشگیری نمود.
- احتمال لخته شدن خون: بروز این عارضه احتمال کمی دارد و در صورت بروز، اغلب این لخته شدن در پاها اتفاق می‌افتد.
- بروز عارضه در ریه: احتمال تنگی و سنگینی نفس در ریه‌ها وجود دارد که با گذشت زمان و رعایت مراقبت‌ها، این مشکل محدود و در نهایت رفع می‌شود.
- ریزش مو: بعد از انجام جراحی اسلیو معده، به علت کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی، ممکن است بیمار دچار ریزش مو شود که با مصرف انواع مکمل‌های ویتامین و معدنی و رعایت رژیم غذایی زیر نظر پزشک متخصص، این مشکل کاملاً قابل کنترل خواهد بود.
- عوارض دیگر: از جمله دیگر عوارض موجود می‌توان به احساس خستگی، سنگ کیسه صفرا، خشک شدن پوست ناشی از کم‌آبی، بدن درد و تغییرات خلق‌وخو اشاره کرد.
چه عواملی موجب افزایش خطر مرگ در اسلیو معده می‌شود؟
همانطور که اشاره شد، از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند موجب افزایش خطر مرگ در اسلیو معده شود، عدم انتخاب جراح مناسب و عدم مراقبت‌های کافی بعد از انجام عمل معده است. بنابراین باید از این اتفاق غیرقابل جبران جلوگیری شود. اما از جمله دیگر عوامل و عوارضی که احتمال خطر مرگ و میر را افزایش می‌دهد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. لخته شدن خون
لخته شدن بعد از انجام اسلیو معده یکی از عوارض نادری است که بیماران ممکن است آن را تجربه کنند. این عارضه بیشتر در بیمارانی رخ می‌دهد که سابقه ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مرتبط با انعقاد خون را داشته‌اند. در این حالت، ممکن است خون موجود در رگ‌های ساق دچار لخته شدن شوند و فرد به ترومبوز ورید عمقی مبتلا شود. همچنین با لخته شدن خون در ریه، آمبولی ریوی اتفاق می‌افتد که این لخته به سمت بالا و قلب کشیده شده و در نهایت موجب بروز سکته یا مرگ در بیمار خواهد شد. در صورتی که بعد از انجام جراحی اسلیو معده، علائم زیر را داشتید، بلافاصله به پزشک خود مراجعه نمایید:
- ساق پای حساس یا دردناک
- بروز تورم، التهاب، قرمز شدن یا احساس گرمی در ساق پا
- درد قفسه سینه به صورت تیز و کوبنده که در زمان تنفس بدتر می‌شود.
- تنگی نفس و سرفه
- احساس ضعف و سرگیجه شدید
برای پیشگیری از این عارضه، توصیه می‌شود در روزهای اولیه بعد از عمل، بیمار پیاده‌روی منظم داشته باشد. همچنین استفاده از جوراب واریس در زمان خواب می‌تواند ساق پا را محکم نگه داشته و از بروز لخته خون پیشگیری کند و در صورت بروز، بر روی درمان موثر نیز تأثیر داشته باشد.
2. نشت و خطر مرگ با اسلیو معده
در موارد بسیار نادری، ممکن است در روزهای اول بعد از عمل اسلیو معده، غذاهای مصرفی به داخل حفره شکم، نشت پیدا کنند. در صورتی که بخیه و منگنه‌های جراحی با دقت انجام نشده باشند، احتمال خروج شیره گوارشی از معده وجود داشته و نشت اتفاق می‌افتد. این مورد می‌تواند یک عارضه کاملاً جدی و خطرناک باشد که در نهایت با بروز عفونت در داخل حفره شکمی، منجر به مرگ بیمار شود. علائم نشت معده به صورت زیر است:
- افزایش بیش از حد دمای بدن
- افزایش تعداد ضربان قلب و سریع شدن ضربان
- احساس درد در ناحیه اطراف شکم
- افزایش ریتم تنفس
- احساس لرز در بدن
در صورتی که یکی از علائم گفته شده را تجربه کردید، بلافاصله باید به پزشک مراجعه نمایید. در ابتدا برای درمان این موضوع، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود و سپس برای ترمیم محل نشتی، ممکن است نیاز به جراح مجدد باشد.
3. سندروم دامپینگ
سندرم دامپینگ یکی دیگر از عوارض جراحی اسلیو معده است که امکان بروز آن به صورت زودرس یا دیررس وجود دارد. مهم‌ترین علت بروز این عارضه مرگ‌بار، ورود غذای نیمه هضم شده به داخل روده کوچک خواهد بود. در صورت عدم رعایت رژیم غذایی تجویز شده بعد از عمل، احتمال بروز سندروم دامپینگ افزایش می‌یابد.
در ابتدای بروز سندروم دامپینگ، ممکن است علائمی نظیر تهوع، استفراغ، افزایش فشار خون و ضربان قلب داشته باشید. در مرحله بعدی و در زمان بروز سندروم دامپینگ دیررس، علائم زیر اتفاق می‌افتند:
- تهوع و استفراغ شدید
- بروز اسهال
- سبکی سر یا برافروختگی
- افزایش ضربان قلب
- احساس نفخ بعد از مصرف هر وعده غذایی
- احساس لرز بعد از هر وعده غذایی
- از بین رفتن حس تمرکز
- گرگرفتگی
- عرق سرد
در صورتی که علائم گفته شده، بعد از اصلاح رژیم غذایی باز هم ادامه داشته باشد، برای پیشگیری از حاد شدن شرایط و کاهش خطر مرگ، بیمار باید به پزشک جراح مراجعه کند تا علت بیماری به درستی تشخیص داده شود. عدم توجه به این علائم، بسیار خطرناک بوده و می‌تواند جان فرد را در معرض خطر مرگ قرار دهد.
چگونه می‌توان خطر مرگ با اسلیو معده را کاهش داد؟
با انجام جراحی توسط یک پزشک جراح ماهر و بامهارت، می‌توان خطر مرگ با اسلیو معده را تا حد زیادی کاهش داد. عمل اسلیو معده یکی از انواع جراحی‌های بسیار حساس است. این بدان معنی است که باید توسط افراد با صلاحیت کافی مانند جراحان فوق تخصص لاپاراسکوپی پیشرفته و جراحان عمومی که دوره‌های لازم و پیشرفته را گذرانده‌اند و توسط انجمن‌های کشوری مورد تأیید قرار گرفته‌اند، انجام گردد.
جراحانی که توانایی عملی و علمی کافی در این زمینه ندارند، مطابق توافق سازمان بین‌المللی جراحان چاقی در دنیا (IFSO) و ایران، به هیچ عنوان نباید دست به انجام جراحی لاغری بزنند. انجام مراقبت‌های بعد از عمل نیز یکی از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند موجب کاهش خطر مرگ با اسلیو معده شود. در واقع مرحله بعد از انتخاب جراح، مراقبت‌های بعد از عمل است.
برای مثال، مصرف مایعات کافی بعد از انجام جراحی معده و همچنین تحرک کافی و انجام فعالیت‌های منظم ورزشی، از جمله راه‌هایی است که خطر بروز آمبولی را در اسلیو معده تا حد زیادی کاهش می‌دهد. آمبولی همان لخته شدن خون است که در کنار این مراقبت‌ها، پزشک تزریق آمپول ضدانعقاد را تجویز می‌کند. با تزریق این آمپول در کنار موارد مراقبتی گفته شده، خطر آمبولی به صفر می‌رسد.
بدون نظر